Czujne istnienie w doczesności. Raz jeszcze o dominancie w poezji Bolesława Leśmiana: Język Angielski

Małgorzata Łukaszuk

doi:10.34768/fp2018a15

Autor

Małgorzata Łukaszuk Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
https://orcid.org/0000-0001-8328-4501 Małgorzata Łukaszuk

https://doi.org/10.34768/fp2018a15

Słowa kluczowe

Bolesław Leśmian • poezja • dwudziestolecie • ontologia • wyobraźnia poetycka • świat • istnienie • afirmacja

Abstrakt

Artykuł dotyczy istotnego problemu w refleksji o twórczości B. Leśmiana. O jego poetyckiej ontologii pisali między innymi M. Głowiński, J. Trznadel, Z. Łapiński. Autorka porządkuje perspektywy badawcze. Proponując uważną lekturę utworów, za dominantę wyobraźni poetyckiej Leśmiana uznaje “ontologię pozytywną”: mocny byt i uznanie realności świata.

Liczba wyświetleń

2025

Biogram autora

Małgorzata Łukaszuk, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Prof. dr hab., historyk literatury, krytyk literacki. Pracownik naukowy Katedry Literatury Oświecenia i Romantyzmu na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim (1992-2006). Inicjatorka i kierownik Katedry Krytyki Literackiej KUL. Koordynator Specjalizacji Krytyka Literacka i Artystyczna. Członek zespołu redakcyjnego pism (np. „Colloquia Litteraria”), serii wydawniczych (np. Problemy Romantyzmu). Autorka artykułów i książek o polskich poetach XIX-XXI w.: „...I w kołysankę już przemieniony płacz...” Obiit natus est... w poezji Aleksandra Wata (Londyn 1989), „Niby ja”. O poezji Białoszewskiego (Lublin 1997), „Wizje splątane z historiami”. Autobiografia liryczna poety (Lublin 2000), Doświadczenie i hermeneutyka. Prace o polskiej poezji nienowoczesnej (Lublin-Warszawa 2015).

Bibliografia

REFERENCE LIST

Bergson H., Ewolucja twórcza, przeł. F. Znaniecki, Warszawa 1957.
[Google Scholar]

Bolecki W., Modernizm w literaturze polskiej XX w. (rekonesans), „Teksty Drugie” 2002, nr 4.
[Google Scholar]

Błoński J., Bergson a program poetycki Leśmiana, [w:] Studia o Leśmianie.
[Google Scholar]

Burke K., Language as Symbolic Action. Essays on Life Literature and Method, Berkeley and Los Angeles 1966.
[Google Scholar]

Cioran E., Le Sceptique et le barbare, [w:] E. Cioran, La Chute dans le temps, Paris 1964.
[Google Scholar]

Czabanowska-Wróbel A., Baśń jako światopogląd. Baśń i baśniowość w twórczości Leśmiana, [w:] A. Czabanowska-Wróbel, Baśń w literaturze Młodej Polski, Kraków 1996.
[Google Scholar]

Czabanowska-Wróbel A., Byłem dzieckiem… Elegie dzieciństwa Bolesława Leśmiana, „Teksty Drugie” 2003, nr 2-3.
[Google Scholar]

Gilson E., Linguistique et philosophie. Essai sur les constantes philosophiques du langage. Paris 1969.
[Google Scholar]

Głowiński M., Leśmian: poezja przeczenia, „Pamiętnik Literacki”, 1976, nr 67/2..
[Google Scholar]

Głowiński M., Zaświat przedstawiony, Warszawa 1981.
[Google Scholar]

Karpowicz T., Poezja niemożliwa, „Poezja” 1967, nr 12.
[Google Scholar]

Kubacki W., Komentarz do Leśmiana, [w:] W. Kubacki, Lata terminowania. Szkice literackie. 1932-1962, Kraków 1963.
[Google Scholar]

Kuczera-Chachulska B., Estetyka nieskończoności w liryce polskiej pierwszej połowy XX wieku (rekonesans), [w:] B. Kuczera-Chachulska, Z estetyki nieskończoności. Szkice o polskiej poezji (nie tylko) XX wieku, Warszawa 2012.
[Google Scholar]

Kuczera-Chachulska B., „Ja także jestem, choć jestem przez Ciebie”. Argument antropologiczny w poetyckich rozmowach z Bogiem w liryce XIX i XX wieku, [w:] B. Kuczera-Chachulska, Z estetyki nieskończoności. Szkice o polskiej poezji (nie tylko) XX wieku, Warszawa 2012.
[Google Scholar]

Kluba A., Niezrozumiałe – nienazwane – nowoczesne. Leśmian i Iwaszkiewicz – dwa modele poetyckiej niewyrażalności, [w:] A. Kluba, Autoteliczność – referencyjność – niewyrażalność. O nowoczesnej poezji polskiej (1918-1939), Wrocław 2004.
[Google Scholar]

Leśmian B., Klechdy sezamowe, Warszawa 1968.
[Google Scholar]

Leśmian B., Poezje zebrane, oprac. Aleksander Madyda, wstęp Maria Jakitowicz, Toruń 2000.
[Google Scholar]

Łapiński Z., Dwaj nowocześni: Leśmian i Przyboś, „Teksty Drugie”1994, nr 5-6.
[Google Scholar]

Łazicka A., Poezja i poznanie. O poemacie „Eliasz” Bolesława Leśmiana, „Białostockie Studia Literaturoznawcze”, 2015, nr 7.
[Google Scholar]

Łopuszański P., „Idący z prawdą u warg i u powiek...”. Próba nowego spojrzenia na twórczość Leśmiana, „Teksty Drugie” 2002, nr 6.
[Google Scholar]

Łukaszuk M., Doświadczenie i hermeneutyka. Prace o polskiej poezji nienowoczesnej, Lublin-Warszawa 2015.
[Google Scholar]

Markowski M. P., Leśmian. Poezja i nicość, [w:] M. P. Markowski, Polska literatura nowoczesna. Leśmian, Schulz, Witkacy, Kraków 2007.
[Google Scholar]

Nawrocki M., Wariacje istnieniowe. O ontologii poetyckiej Bolesława Leśmiana, Tarnów 2009.
[Google Scholar]

Nycz R., „Słowami... w świat wyglądam”. Bolesława Leśmiana poezja nowoczesna, [w:] R. Nycz, Literatura jako trop rzeczywistości. Poetyka epifanii w nowoczesnej literaturze polskiej, Kraków 2001.
[Google Scholar]

Opacki I., Uroda i żałoba czasu. Romantyzm w liryce Bolesława Leśmiana, [w:] I. Opacki, Poetyckie dialogi z kontekstem. Szkice o poezji XX wieku, Katowice 1979.
[Google Scholar]

Papierkowski S. K., Bolesław Leśmian. Studium językowe, Lublin 1964.
[Google Scholar]

Podraza-Kwiatkowska M., Gdzie umieścić Leśmiana? Próba lokalizacji historycznoliterackiej, [w:] Studia o Leśmianie, red. M. Głowiński, J. Sławiński, Warszawa 1971.
[Google Scholar]

Rowiński C., Człowiek i świat w poezji Leśmiana, Studium filozoficznych koncepcji poety, Warszawa 1982.
[Google Scholar]

Sandauer A., Filozofia Leśmiana, [w:] A. Sandauer, Moje odchylenia. Kraków 1956.
[Google Scholar]

Skrendo A., Bolesław Leśmian: „najtrwalszy ze wszystkich przywidzeń i dziwot”, [w:] A. Skrendo, Poezja modernizmu. Interpretacje, Kraków 2005.
[Google Scholar]

Sławiński J., Semantyka poetycka Leśmiana, [w:] Studia o Leśmianie red. M. Głowiński, J. Sławiński, Warszawa 1971.
[Google Scholar]

Sławiński J., Modernizm, [w:] M. Głowiński, A. Okopień-Stawińska, J. Sławiński, Słownik terminów literackich, Wrocław 1998.
[Google Scholar]

Sidoruk E., Charakter i miejsce groteski w poezji Leśmiana, [w:] Twórczość Bolesława Leśmiana. Studia i szkice, red. T. Cieślak i B. Stelmaszczyk, Kraków 2000.
[Google Scholar]

Sidoruk E., Groteska w poezji Dwudziestolecia. Leśmian – Tuwim – Gałczyński, Białystok 2004.
[Google Scholar]

Sobieska A., Pisma Władimira Sołowjowa wśród inspiracji filozoficznych w poezji Leśmiana, „Pamiętnik Literacki” 2000, z. 1.
[Google Scholar]

Stelmaszczyk B., Poetycki ogród Leśmiana. O dwoistości, odbiciu i zmiennych perspektywach widzenia świata, „Rocznik Towarzystwa Literackiego im. A. Mickiewicza” 2003 (XXVIII).
[Google Scholar]

Stala M., Trzy nieskończoności. O poezji Adama Mickiewicza, Bolesława Leśmiana i Czesława Miłosza, Kraków 2001 .
[Google Scholar]

Stefanowska Z., O Romantyczności, [w:] Z. Stefanowska, Próba zdrowego rozumu. Studia o Mickiewiczu, Warszawa 1976.
[Google Scholar]

Stróżewski W., Jeszcze o pięknie, [w:] Uroczystość odnowienia doktoratu Profesora Władysława Stróżewskiego, KUL, Lublin 2009.
[Google Scholar]

Stróżewski W., Metafizyka Leśmiana, [w:] W. Stróżewski, Istnienie i sens, Kraków 1994.
[Google Scholar]

Stróżewski W., O prawdziwości dzieła sztuki. Prawdziwościowa interpretacja dzieła sztuki literackiej, „Studia Estetyczne” 1978, nr 15.
[Google Scholar]

Stróżewski W., Z problematyki negacji, w zbiorze: Szkice filozoficzne. Romanowi Ingardenowi w darze, Warszawa-Kraków 1964.
[Google Scholar]

Studia o Leśmianie, red. M. Głowiński, J. Sławiński, Warszawa 1971.
[Google Scholar]

Śniedziewski P., „Treść, gdy w rytm się stacza”. Leśmian i symbolistyczna fascynacja rytmem, „Pamiętnik Literacki” 2006, z. 3.
[Google Scholar]

Trznadel J., Twórczość Leśmiana, Warszawa 1964.
[Google Scholar]

Uroczystość odnowienia doktoratu Profesora Władysława Stróżewskiego, KUL, Lublin 2009.
[Google Scholar]

Wierzbicka A., Negacja – jej miejsce w strukturze głębokiej, [w:] A. Wierzbicka, Dociekania semantyczne. Wrocław 1969.
[Google Scholar]

Winiecka E., Dystans i pragnienie bezpośredniości: nowoczesna świadomość Bolesława Leśmiana, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” 2009, nr 16 (36).
[Google Scholar]

Woźniak-Łabieniec M., Leśmianowska „ontologia” nicości, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica” 1991, nr 1.
[Google Scholar]

Zawadzki A., Norwid, Mallarmé, Leśmian: mimika jako przedstawienie przedstawienia, [w:] A. Zawadzki, Literatura a myśl słaba, Kraków 2009.
[Google Scholar]

Zawadzki A., Słaba ontologia w nowoczesnej literaturze polskiej. Rekonesans, „Teksty Drugie” 2008, nr 3.
[Google Scholar]

Zięba J., Bolesława Leśmiana światopogląd nowoczesny. O eseistyce poety, Kraków 2000.
[Google Scholar]