Leksyka związana z mówieniem w listach emigracyjnych Joachima Lelewela pisanych do przyjaciół i znajomych

   63

Autor

Słowa kluczowe   

Abstrakt   

Przedmiotem obserwacji uczyniono leksykę odnoszącą się do zjawisk mowy i mówienia, która występuje w korespondencji, jaką Joachim Lelewel – uczony-polityk – prowadził na emigracji w latach 1831-1860 we Francji (m.in. Paryżu, La Grange, Tours) i Belgii (Brukseli). Stanowi ona bogaty zbiór 1496 listów pisanych w języku polskim (1423), francuskim (65) i niemieckim (8), które zebrała i wydała w pięciu tomach Helena Więckowska. Celem opracowania jest 1) wskazanie repertuaru słownictwa związanego z mówieniem w subidiolekcie potocznym Lelewela, 2) uporządkowanie ekscerptów w obrębie pola leksykalno-semantycznego związanego z procesem mowy i sytuacją mówienia, 3) ustalenie, które wyrazy mogły mieć charakter indywidualizmów. Analiza leksykograficzna odwołuje się do źródeł obejmujących słownictwo doby nowopolskiej. Wyekscerpowane z listów emigracyjnych Joachima Lelewela pisanych do przyjaciół i znajomych słownictwo z komponentem ‘komunikować ustnie’ liczy 226 jednostek leksykalnych.

Liczba wyświetleń   

2024

Dane do pobrania nie są jeszcze dostępne.

Biogram autora   

Violetta Jaros, Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie

Dr hab., profesor uczelni w Instytucie Językoznawstwa Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie. Zainteresowania naukowe: onomastyka (antroponimy, chrematonimy, urbanonimy), socjolingwistyka (język CB-radiowy kierowców), stylistyka (m.in. idiolekt i idiostyle Joachima Lelewela). Autorka monografii: Wspołczesne nazwiska mieszkańcow gminy Mykanow (Częstochowa 2009), Przezwiska ludowe mieszkańcow dawnego powiatu częstochowskiego (Częstochowa 2012), Studia nad językiem i stylem pism naukowych Joachima Lelewela (Częstochowa 2015).

Bibliografia   

Adamiszyn Z., Kategoria potoczności w polskich pracach językoznawczych, [w:] Język potoczny jako przedmiot badań językoznawczych, red. S. Gajda, Z. Adamiszyn, Opole 1991.
[Google Scholar]

Adamiszyn Z., O sposobach i przyczynach powstawania derywatów okazjonalnych w potocznym akcie mowy, „Socjolingwistyka” 1991, XI.
[Google Scholar]

Chojak J., Semantyka i składnia czasowników oznaczających reakcje słowne, Warszawa 2006.
[Google Scholar]

Kałkowska A., Struktura składniowa listu, Wrocław 1982.
[Google Scholar]

Kierkowicz M., „Verba dicendi” w „Sprawie chędogiej” i „Rozmyślaniu przemyskim”, „Kwartalnik Języ­ko­znawczy” 2011, 1 (5).
[Google Scholar]

Kleszczowa K., Verba dicendi w historii języka polskiego. Zmiany znaczeń, Katowice 1989.
[Google Scholar]

Kładoczny P., Co łączy i dzieli nazwy odgłosów zwierząt i ludzi?, „Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies” 2020, nr 6.
[Google Scholar]

Kładoczny P., Semantyka nazw dźwięków w języku polskim, t. 1-2, Łask 2012.
[Google Scholar]

Kozarzewska E., Czasowniki mówienia we współczesnym języku polskim. Studium semantyczno-składniowe, Warszawa 1990.
[Google Scholar]

Kozłowska A., O stylistycznym zróżnicowaniu idiolektu (na przykładzie tekstów Karola Wojtyły – Jana Pawła II), [w:] Odmiany stylowe polszczyzny dawniej i dziś, red. U. Sokólska, Białystok 2011.
[Google Scholar]

Kwapień E., Zmiany znaczeniowe wybranych czasowników mówienia zanikających w dobie nowopolskiej, „Poznańskie Spotkania Językoznawcze. Poznań Linguistic Forum” 2016, 32.
[Google Scholar]

Maćkiewicz J., Jak mówimy o mówieniu, czyli językowy model komunikacji werbalnej, „Język a Kultura” 2008, t. 20.
[Google Scholar]

Marcjanik M., Czasowniki modalno-kauzatywne we współczesnej polszczyźnie. Analiza łączliwości czasowników, oznaczających rozkaz, prośbę, namowę, zakaz, pozwolenie, Zielona Góra 1980.
[Google Scholar]

Markowski A., Kategoria potoczności w języku i opisie języka, [w:] Język a kultura, red. J. Anusiewicz i F. Nieckula, t. 5, Wrocław 1992.
[Google Scholar]

Mączyński M., O czasownikach onomatopeicznych oznaczających mówienie, „Język Polski” 1984, LXIV.
[Google Scholar]

Reszka J., Predykaty mówienia implikujące pojęcie zła w języku polskim, Kraków 2001.
[Google Scholar]

Sędziak H., Nazwy mówienia w „Przedwiośniu” Stefana Żeromskiego, „Białostockie Archiwum Językowe” 2001, nr 1.
[Google Scholar]

Warchala J., Kategoria potoczności w języku, Katowice 2003.
[Google Scholar]

Podgląd   

Pobrania

Opublikowane

22.12.2022

Jak cytować

Jaros, V. „Leksyka związana Z mówieniem W Listach Emigracyjnych Joachima Lelewela Pisanych Do przyjaciół I Znajomych”. Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego, t. 8, grudzień 2022, s. 191-12, doi:10.34768/fp2022a10.

ISSN wersji papierowej

2450-3584

Inne teksty tego autora opublikowane na łamach „Filologii Polskiej"