Nauczanie języka przez literaturę, a literatury przez język – o metodzie skorelowanej w pracy z uczniami polonijnymi

Ewa Lipińska; Anna Seretny

doi:10.34768/fp2022a1

Autor

Ewa Lipińska Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
https://orcid.org/0000-0002-9260-4885 Ewa Lipińska
Anna Seretny Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
https://orcid.org/0000-0002-5377-4881 Anna Seretny

DOI: https://doi.org/10.34768/fp2022a1

Słowa kluczowe

nauczanie języka odziedziczonego • teksty literackie • metoda skorelowana • integracja kompetencji językowych

Abstrakt

Język polski jako odziedziczony (na obczyźnie) i ojczysty (w Polsce) to dwa różne przedmioty, które wymagają inaczej ukierunkowanych działań dydaktycznych, w tym – w przypadku pierwszego – przesunięcia punktu ciężkości z kształcenia historyczno-literackiego na językowe. W artykule przedstawiamy metodę skorelowaną, czyli dydaktykę języka przez literaturę oraz literatury przez język. Jej istotą jest zintegrowane nauczanie części systemu językowego oraz sprawności. Jest bardzo przydatna w nauczaniu języka odziedziczonego. Pozwala ona na wielokrotny i zróżnicowany kontakt z treściami kształcenia, co wydatnie wspomaga proces zapamiętywania i internalizacji nauczanych zagadnień. Jest też bardziej ergonomiczna, co, przy ograniczonej liczbie godzin zajęć w szkołach polskich poza Polską, jest jej mocnym atutem.

Liczba wyświetleń

2024

Dane do pobrania nie są jeszcze dostępne.

Biogramy autorów

Ewa Lipińska, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

Dr hab. nauk humanistycznych w zakresie językoznawstwa, profesor w Instytucie Glottodydaktyki Polonistycznej Uniwersytetu Jagiellońskiego. W kręgu jej zainteresowań badawczych znajdują się sprawy Polonii (m.in. procesy adaptacyjne emigrantów/imigrantów, zagadnienia związane z identyfikacją etniczną, dwujęzyczność i szkolnictwo polonijne) oraz dydaktyka języka polskiego jako obcego i odziedziczonego, a w szczególności nauczanie pisania. Sprawom tym poświęciła wiele artykułów i monografii, np. Język ojczysty, język obcy, język drugi (2003), Polskość w Australii (2013) oraz (jako współautor) ABC metodyki nauczania języka polskiego jako obcego (2005), Między językiem ojczystym a obcym (2012), Integrowanie kompetencji lingwistycznych w glottodydaktyce (2013). Jest też autorką licznych podręczników do nauczania języka polskiego jako obcego.

Anna Seretny, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

Dr hab. nauk humanistycznych w zakresie językoznawstwa, profesor w Instytucie Glottodydaktyki Polonistycznej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Autorka monografii: Kompetencja leksykalna uczących się języka polskiego jako obcego w świetle badań ilościowych (2011), Słownictwo w dydaktyce języka. Świat słów na przykładzie języka polskiego jako obcego (2015), podręczników oraz licznych artykułów z zakresu glottodydaktyki polonistycznej. W swojej pracy badawczej zajmuje się kompetencją leksykalną uczących się polszczyzny, a także dydaktyką języka odziedziczonego. Jej ostatnie zainteresowania skupiają się na polszczyźnie edukacyjnej, specyfice tej odmiany języka i jej własnościach.

Bibliografia

Lipińska E., Dwujęzyczność kognitywna, „LingVaria” 2015, nr 2 (20).
[Google Scholar]

Lipińska E., Jeden język, wiele aspektów – o zróżnicowaniu polszczyzny w kraju i zagranicą w kontekście jej nauczania, [w:] Dydaktyka języka polskiego jako nierodzimego: konteksty – dylematy – trendy. Monografia zbiorowa, red. A. Seretny, E. Lipińska, Kraków 2021.
[Google Scholar]

Lipińska E., Podejście eklektyczne w nauczaniu polszczyzny za granicą na przykładzie wiersza Stanisława Barańczaka „Garden party”, „Postscriptum Polonistyczne” 2015, nr 2(16).
[Google Scholar]

Lipińska E., Seretny A., „Język odziedziczony” w szkołach polonijnych, „Głos Nauczyciela” 2012, R. XXVII, nr 1.
[Google Scholar]

Lipińska E., Seretny A., Język odziedziczony – polszczyzna pokoleń polonijnych, „Poradnik Językowy”, 2016, nr 10.
[Google Scholar]

Lipińska E., Seretny A., Między dydaktyką języka ojczystego a obcego – nauczanie języka polskiego w szkołach polonijnych w Stanach Zjednoczonych, [w:] (Nie)swój język polski. Nowe horyzonty w językoznawstwie stosowanym, red. B. Skowronek, Kraków 2012.
[Google Scholar]

Lipińska E., Seretny A., Między językiem ojczystym a obcym. Nauczanie i uczenie się języka odziedziczonego w chicagowskiej diasporze polonijnej, Kraków 2012.
[Google Scholar]

Lipińska E., Seretny A., O polszczyźnie literackiej na obczyźnie, „Postscriptum Polonistyczne” 2009, 2 (4).
[Google Scholar]

Lipińska E., Seretny A., Rozwijanie kompetencji językowych na bazie tekstów kultury – o kształceniu językowo-literackim w wariancie skorelowanym, „Uczymy, jak Uczyć. Kwartalnik Metodyczny dla Nauczycieli Polonijnych” 2017, nr 1-2.
[Google Scholar]

Lipińska E., Seretny A., Z domu lub ze szkoły – grupy mieszane: uczący się zróżnicowani ze względu na sposób i kontekst opanowania języka, [w:] Nauczanie języka polskiego jako obcego w grupach heterogenicznych, red. E. Lipińska, A. Seretny, Kraków 2019.
[Google Scholar]

Seretny A., Badania leksykalne w (glotto)dydaktyce polonistycznej, „Język Polski” 2018, nr 2.
[Google Scholar]

Seretny A., Czytanie ekstensywne, tekst w perspektywie glottodydaktycznej, „Postscriptum Polonistyczne” 2014, nr 3.
[Google Scholar]

Seretny A., Język szkolnej edukacji w perspektywie glottodydaktycznej – zarys problematyki, „Postscriptum Polonistyczne” 2018, nr 2.
[Google Scholar]

Seretny A., Polszczyzna jako język drugi w szkole. Wymagania leksykalne komunikacyjnej i edukacyjnej odmiany języka, „Neofilolog” 2022, nr 58/1.
[Google Scholar]

Seretny A., Polszczyzna w szkole, czyli język jako narzędzie poznania, [w:] Dydaktyka języka polskiego jako nierodzimego: konteksty – dylematy – trendy. Monografia zbiorowa, red. A. Seretny, E. Lipińska, Kraków 2021.
[Google Scholar]

Seretny A., Tekst literacki a nauczanie języka obcego, [w:] Literatura polska w świecie. Zagadnienia recepcji i odbioru, red. R. Cudak, Katowice 2006.
[Google Scholar]