Słownictwo florystyczne w powieści poetyckiej Jan Bielecki Juliusza Słowackiego – klasyfikacja semantyczna

Małgorzata Andrejczyk

doi:10.34768/fp2021a15

Autor

Małgorzata Andrejczyk Uniwersytet w Białymstoku
https://orcid.org/0000-0002-8539-4373 Małgorzata Andrejczyk

DOI: https://doi.org/10.34768/fp2021a15

Słowa kluczowe

Juliusz Słowacki • powieść poetycka • pole semantyczne • leksyka florystyczna

Abstrakt

Cel artykułu sprowadza się do omówienia słownictwa florystycznego w powieści poetyckiej Jan Bielecki Juliusza Słowackiego, również do przedstawienia klasyfikacji semantycznej wskazanej grupy leksykalnej. W niniejszym szkicu omówiono trzy kręgi znaczeniowe, oscylujące wokół roślin drzewiastych, roślin kwiatowych oraz innych roślin. W rozważaniach przyjęto teorię pola leksykalno-semantycznego zaprezentowaną przez Danutę Buttler. Przeprowadzone analizy dowodzą, że leksyka florystyczna potęguje romantyczne cechy utworu – tajemniczość i grozę, ale też przemijanie i nieodwracalność dziejących się wydarzeń, ich ostateczność. Mechanizm ten potwierdzają omówione profile semantyczne wybranych drzew. Przedstawiony w niniejszym szkicu zbiór nazw florystycznych jest różnorodnie reprezentowany, o czym stanowią choćby hiponimy drzew i kwiatów. Mimo że pojedyncze leksemy nie zaskakują czytelnika i pozostają wierne polskim realiom kulturowym, to w znacznym stopniu, poprzez kontekst, w którym zostały zastosowane, przyczyniają się do osiągnięcia określonych efektów artystycznych.

Liczba wyświetleń

2024

Dane do pobrania nie są jeszcze dostępne.

Biogram autora

Małgorzata Andrejczyk, Uniwersytet w Białymstoku

Doktor nauk humanistycznych w dyscyplinie językoznawstwo, adiunkt w Katedrze Stylistyki i Lingwistyki Antropologicznej Wydziału Filologicznego Uniwersytetu w Białymstoku. Zainteresowania badawcze: słownictwo tematyczne dziewiętnastowiecznych twórców, idiolekt Adama Mickiewicza oraz Juliusza Słowackiego, konotacje nazw drogich kamieni w utworach Mickiewicza i Słowackiego. Autorka monografii Etymologia i konotacje nazw drogich kamieni w twórczości Adama Mickiewicza oraz Juliusza Słowackiego, Studium leksykalno-stylistyczne oraz artykułów dotyczących m.in. słownictwa meteorologicznego w Balladach i romansach oraz Sonetach krymskich Mickiewicza, metaforyki astronomiczno-meteorologicznej Sonetów krymskich Mickiewicza, nazw kamieni szlachetnych w Słowniku wileńskim i Słowniku języka Adama Mickiewicza czy też miejsca i roli gemmonimów w polszczyźnie.

Bibliografia

Adamkowicz-Iglińska B., Duch, co „kwiatem rozkwitnął”. Flora w genezyjskiej twórczości Juliusza Słowackiego, Olsztyn 2017.
[Google Scholar]

Andrejczyk M., Etymologia i konotacje nazw drogich kamieni w twórczości Adama Mickiewicza oraz Juliusza Słowackiego. Studium leksykalno-stylistyczne, Białystok 2020.
[Google Scholar]

Boleski A., Słownictwo Juliusza Słowackiego (1825-1849), Łódź 1956.
[Google Scholar]

Boleski A., W sferze wyobraźni poetyckiej Juliusza Słowackiego: główne motywy obrazowania, Wrocław 1960.
[Google Scholar]

Broniewski W., Żołnierz polski, [w:] Bagnet na broń. Poezje 1939-1943, Jerozolima 1943.
[Google Scholar]

Buttler D., Koncepcja pola znaczeniowego, „Przegląd Humanistyczny” 1967, nr 2.
[Google Scholar]

Cygan S., Słownictwo pism Stefana Żeromskiego, t. 9: Świat roślin, Kraków 2007.
[Google Scholar]

Czachorowska M., Świat roślin w pismach Bolesława Prusa, Bydgoszcz 2012.
[Google Scholar]

Ginkowa Ł., Cechy języka sentymentalnej i wczesnoromantycznej liryki krajobrazowej, „Pamiętnik Literacki” 1978, z. 4.
[Google Scholar]

Hall J., Leksykon symboli sztuki Wschodu i Zachodu, Kraków 1997.
[Google Scholar]

Kopaliński W., Słownik mitów i tradycji kultury, Warszawa 1987.
[Google Scholar]

Kuryłowicz B., Semantyka nazw kwiatów w poezji Młodej Polski, Białystok 2012.
[Google Scholar]

Lenartowicz T., Do Braci, [w:] Polska ziemia (w obrazkach), cz. I, Kraków 1848.
[Google Scholar]

Linde S., Słownik języka polskiego przez M. Samuela Bogumiła Linde, t. 1-6, Warszawa 1807-1814.
[Google Scholar]

Mikołajczuk A., Pole semantyczne gniewu w polszczyźnie, [w:] Semantyczna struktura słownictwa i wypowiedzi, red. R. Grzegorczykowa, Z. Zaron, Warszawa 1997.
[Google Scholar]

Miodunka W., Teoria pól językowych. Społeczne i indywidualne ich uwarunkowania, Kraków 1980.
[Google Scholar]

Pisarek W., Pojęcie pola i jego użyteczność w badaniach stylistycznych, „Pamiętnik Literacki” 1967, z. 1-2.
[Google Scholar]

Rychter J., Językowa kreacja przyrody nieożywionej w utworach poetyckich Juliusza Słowackiego, Szczecin 2011.
[Google Scholar]

Skubalanka T., Juliusz Słowacki – artysta słowa, „Język Polski” 1999, t. LXXIX.
[Google Scholar]

Słowacki J., Jan Bielecki (Powieść narodowa polska oparta na podaniu historycznem), [w:] Powieści poetyckie, oprac. M. Ursel, wyd. IV zmienione, Wrocław 1986.
[Google Scholar]

Słownik języka polskiego, red. M. Orgelbrand, t. 1-2, Wilno 1861.
[Google Scholar]

Słownik języka polskiego, red. W. Doroszewski, t. 1-11, Warszawa 1958-1969.
[Google Scholar]

Słownik terminów literackich, red. J. Sławiński, Wrocław 1976.
[Google Scholar]

Sokólska U., Język opisów natury w „Balladach i romansach” Adama Mickiewicza, „Białostockie Archiwum Językowe” 2006, nr 6.
[Google Scholar]

Sokólska U., Językowy obraz MORZA w „Sonetach krymskich” Adama Mickiewicza, [w:] Odessa i Morze Czarne jako przestrzeń literacka (Одеса ta Чорне Море як літературний простір), red. J. Ławski, N. Maliutina, Białystok-Odessa 2018.
[Google Scholar]

Sokólska U., Żywioł ziemi w „Balladach i romansach” Adama Mickiewicza, [w:] Donum amicitiae. Księga jubileuszowa ofiarowana Pani Profesor Ewie Kołodziejek, red. J. Ignatowicz-Skowrońska, R. Sidorowicz, Szczecin 2016.
[Google Scholar]

Szcześniak K., Świat roślin światem ludzi na pograniczu wschodniej i zachodniej Słowiańszczyzny, Gdańsk 2013.
[Google Scholar]

Tokarski R., Struktura pola znaczeniowego. Studium językoznawcze, Warszawa 1984.
[Google Scholar]

Witkowska A., Przybylski R., Romantyzm, Warszawa 2002.
[Google Scholar]

Ziółkowska M., Gawędy o drzewach, Warszawa 1988.
[Google Scholar]