Ogniem i mieczem Henryka Sienkiewicza jako prefiguracja fantasy słowiańskiej

Dariusz Piechota

doi:10.34768/fp2017a14

Authors

Dariusz Piechota University of Białystok
https://orcid.org/0000-0002-7943-384X Dariusz Piechota

DOI: https://doi.org/10.34768/fp2017a14

Keywords

Henryk Sienkiewicz • With Fire and Sword • fantasy • space • protagonists

Abstract

With Fire and Sword has many features of fantasy novels and it is a prefigured modern Slavic fantasy. Sienkiewicz, using Old Polish, epic and romantic styling, rejects all forms of modernity. The author creates a dualistic vision of the world presented with a clear division into good (Polish-Lithuanian Commonwealth [Rzeczpospolita]) and evil (Ukraine). The space is enriched with elements of folklore with numerous references to Slavic myths, stories and legends about vampires and ghosts. Ghosts appearing in the novel make the boundary between the real world and the magical fairy-tale blurred. Sienkiewicz creates a team of knights who embark on a mission (quest motif ), to restore balance to the world. The members of the team are characterized by different skills, each of which is assigned a different attribute. Their journey have both private (Helena’s rescue) and patriotic (a fight with Cossacks) dimensions. The author introduces the magical objects (such as a ring, Longinus’ sword, a holy ball), which the characters use in the fight against the enemy. An important role in the novel plays nature, which is spiritual in a romantic way.

Views Count

2024

Download data is not yet available.

Author Biography

Dariusz Piechota, University of Białystok

Doctor of Humanities. His research interests include literature of the second half of the 19th century, ecocriticism, contemporary popular culture, gender studies and animal studies. Author of numerous publications in collective books and magazines (including "Maska", "Czas Kultury", "Fragile", "Nasza Rota").

References

LITERATURA PODMIOTU

Sienkiewicz H., Ogniem i mieczem, Wrocław 1993.
[Google Scholar]

LITERATURA PRZEDMIOTU

Arendt H., Eichmann w Jerozolimie. Rzecz o banalności zła, przeł. A. Szostkiewicz, Kraków 1998.
[Google Scholar]

Bujnicki T., Sienkiewiczowska gra stylizacji, [w:] Pozytywizm. Języki epoki, red. G. Borkowska, J. Maciejewski, Warszawa 2001.
[Google Scholar]

Gemra A., Fantasy – mit na nowo opowiedziany?, „Literatura Ludowa” 1998, nr 2.
[Google Scholar]

Ihnatowicz E., Literatura polska drugiej połowy XIX wieku (1864-1914), Warszawa 2000.
[Google Scholar]

Janion M., Niesamowita Słowiańszczyzna. Fantazmaty literatury, Kraków 2007.
[Google Scholar]

Janion M., Polacy i ich wampiry, [w:] eadem, Prace wybrane, t. 3: Zło i fantazmaty, Kraków 2001.
[Google Scholar]

Jedlicki J., Świat zwyrodniały. Lęki i wyroki krytyków nowoczesności, Warszawa 2000.
[Google Scholar]

Koziołek R., Krzepa. O potrzebie historii dla życia nowoczesnego, [w:] Henryk Sienkiewicz w kulturze polskiej, red. K. Stępnik, T. Bujnicki, Lublin 2007.
[Google Scholar]

Kubicka H., Tam, gdzie czai się zło. Przestrzeń w horrorze jako mechanizm budzenia strachu, [w:] Literatura i Kultura Popularna, red. A. Gemra, t. 16, Wrocław 2010.
[Google Scholar]

Ludorowski L., Wizjoner przeszłości. Powieści historyczne Henryka Sienkiewicza, Lublin 1999.
[Google Scholar]

Majkowski T. Z., W cieniu białego drzewa. Powieść fantasy w XX wieku, Kraków 2013.
[Google Scholar]

Mroczkowski P., Historia literatury angielskiej. Zarys, Wrocław 2004.
[Google Scholar]

Paczoska E., Lalka, czyli rozpad świata, Warszawa 2008.
[Google Scholar]

Paczoska E., Od utopii artystycznej do allotopii, [w:] eadem, Prawdziwy koniec XIX wieku. Śladami nowoczesności, Warszawa 2010.
[Google Scholar]

Panecka E., Literatura brytyjska na przełomie wieków, [w:] Historia literatury światowej, t: 6: Modernizm, Warszawa 2005.
[Google Scholar]

Piechota D., W otchłani Alki. Dalsze losy Wokulskiego w świetle steampunku, [w:] idem, Między utopią a melancholią. W kręgu nowoczesnej i ponowoczesnej literatury fantastycznej, Lublin 2015.
[Google Scholar]

Prus B., „Ogniem i mieczem”. Powieść z lat dawnych Henryka Sienkiewicza, [w:] Programy i dyskusje literackie okresu pozytywizmu, oprac. J. Kulczycka-Saloni, Wrocław 1985.
[Google Scholar]

Sokołowski K., Poland, [w:] The Encyclopedia of Fantasy, ed. J. Clute, J. Grant, Nowy Jork 1998.
[Google Scholar]

Szleszyński B., „Lalka” i lektury rzeczywistości. Kilka przybliżeń i wiele pytań, [w:] Realizm, realiści, realność. W stulecie śmierci Bolesława Prusa, red. E. Paczoska, B. Szleszyński, D. M. Osiński, Warszawa 2013.
[Google Scholar]

Szleszyński B., Żywa „Lalka”, martwy Prus? (Na co nam dziś pozytywizm?), „Przegląd Humanistyczny” 2011, nr 5.
[Google Scholar]

Trębicki G., Fantasy. Ewolucja gatunku, Kraków 2007.
[Google Scholar]

Zalewski C., Dzieci Saturna. Mityzacja w „Ogniem i mieczem” Sienkiewicza, [w:] Henryk Sienkiewicz w kulturze polskiej, red. K. Stępnik, T. Bujnicki, Lublin 2007.
[Google Scholar]

Żukowska E., Mityczne struktury fantasy słowiańskiej, [w:] Fantastyczność i cudowność. Wokół źródeł fantasy, red. B. Trocha, T. Rajtaczak, Zielona Góra 2009.
[Google Scholar]