Cytaty biblijne w oświeceniowym czasopiśmie „Monitor”

Joanna Gorzelana

doi:10.34768/fp2017a8

Authors

Joanna Gorzelana University of Zielona Góra
https://orcid.org/0000-0001-7368-6187 Joanna Gorzelana

DOI: https://doi.org/10.34768/fp2017a8

Keywords

Enlightenment • the Bible • quote • the “Monitor” magazine

Abstract

The purpose of this article is to present the functioning of the quotes from the Bible in the “Monitor” magazine in the first decade of its publishing (1765-1774). The phenomenon is interesting because the era of the Enlightenment is commonly associated with the move away from the Church and the fight against religion. However, the longest appearing periodical contains quotations from the Bible (both in Latin and Polish). They are most often cited as the final argument. This shows that the Bible was the indisputable authority for the editors and readers of “Monitor” in the Enlightenment.

Views Count

2024

Download data is not yet available.

Author Biography

Joanna Gorzelana, University of Zielona Góra

Assistant Professor at the Department of Stylistics of the Institute of Polish Philology at the University of Zielona Góra. Her research interests include the stylistics of records from the Enlightenment (poetic and journalistic texts) and reminiscences of the language of the Bible in contemporary Polish. She is also interested in the culture of the Czadecki Highlanders from Bukovina.

References

LITERATURA CYTOWANA

Aleksandrowska E., Monitor (1765-1785), [w:] Słownik literatury polskiego oświecenia, wyd. drugie poszerzone i poprawione, red. T. Kostkiewiczowa, Wrocław-Warszawa-Kraków 1996.
[Google Scholar]

Biblia w przekładzie Jakuba Wujka z 1599 r. Transkrypcja typu B oryginalnego tekstu z XVI w., wstępy J. Frankowski, Warszawa 1999.
[Google Scholar]

Ewangeliczny przekład interlinearny Biblii – Nowy Testament (kodeks Textus Receptus) z transliteracją, transkrypcją fonetyczną, kodami, [za:] [biblia.oblubienica.eu] [dostęp 12.11.2016].
[Google Scholar]

Biblia Clementine Vulgate [index.html] [dostęp: 12.11.2016].
[Google Scholar]

Garstka A., [Narolska A.], Cytaty i parafrazy biblijne w powieściach Elizy Orzeszkowej, [w:] Zielonogórskie seminaria polonistyczne 2011, red. S. Borawski, S. Brzeziński, Zielona Góra 2002.
[Google Scholar]

Gorzelana J., Swoistość stylistyczno-językowa poezji religijnej okresu oświecenia, Zielona Góra 2016.
[Google Scholar]

Kochanowski J., Psałterz Dawidów, [w:] idem, Dzieła wszystkie, t. I, Psałterz Dawidów, cz. 1, wydanie sejmowe, oprac. J. Woronczak, Wrocław 1982.
[Google Scholar]

Kossowska M., Biblia w języku polskim, t. II, Poznań 1969.
[Google Scholar]

Kostkiewiczowa T., Figura adresata w pierwszych rocznikach „Monitora” [w:] Z oddali i z bliska. Studia o wieku oświecenia, Warszawa 2010, s. 215-277.
[Google Scholar]

Kostkiewiczowa T., Horyzonty wyobraźni. O języku poezji czasów Oświecenia, Warszawa 1984.
[Google Scholar]

Koziara S., Frazeologia biblijna w języku polskim, Kraków 2001.
[Google Scholar]

Klimowicz M., Oświecenie, Warszawa 1972.
[Google Scholar]

Kucała M., Nazywanie Chrystusa w historii polszczyzny, [w:] Tysiąc lat polskiego słownictwa religijnego, red. B. Kreja, Gdańsk 1999.
[Google Scholar]

Libera Z., Oświecenie, Warszawa 1974.
[Google Scholar]

Linde S. B., Słownik języka polskiego, wyd. drugie, poprawione i pomnożone staraniem i nakładem Zakładu Narodowego imienia Ossolińskich, t. 1-6, Lwów 1854-1860.
[Google Scholar]

Markiewicz H., O cytatach i przypisach, Kraków 2004.
[Google Scholar]

„Monitor” 1765-1785. Wybór, oprac. i wstępem poprzedziła E. Aleksandrowska, Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk 1976.
[Google Scholar]

„Monitor” 1765-1772, [za:] [publication] [dostęp: 27.11.2016].
[Google Scholar]