Renaissance of... birthdays. The customs’ ‘nuance’ in cultural, historical, religious and literary contexts
Keywords
Abstract
Birthday is the custom having its roots in ancient Mesopotamia, Egypt, Greece and Rome, as well as being widespread in Protestant countries. This tradition has been very popular in Poland for years. The author notices that celebrating birthdays used to be reserved for children only, whereas nowadays it is becoming more and more popular among adults. The sign of its popularity is the flowering of literature in the 21st century – especially books addressed to the youngest, guides or collections of occasional poems. However, there is still a lack of valuable books on that matter for young people. Taking into consideration literature and film and considering distinction between young and adult addressees the author of this outline presents a few other remarkable phenomena.
References
LITERATURA
(uwzględniono powieści i opowiadania, ale również poradniki, drobne broszurki, książeczki z naklejkami, rozkładane harmonijki)
Barszcz Barbara, Urodziny Żyrafy, il. Elżbieta Śmietana-Combik, Skrzat, Kraków 2000.
[Google Scholar]
Bentley Sue, Wymarzone urodziny (oryg. Party Dreams), il. Swan Angela, przeł. Higersberger Roman, Wilga. Grupa Wydawnicza Foksal, Berkane Nadia, Marysia urządza urodziny, il. Nesme Alexis, [tekst pol. Patrycja Zarawska], Wydawnictwo Debit, Bielsko-Biała 2013.
[Google Scholar]
Bernhard Anna, Schmitz Silvia, 100 lat! 100 lat! i inne miłe okazje – wesołe zabawy dla dzieci na urodziny, bale i przyjęcia (101 Spiele für Kindergeburtstage), [il. Dorothea Tust, przeł. Magdalena Rykowska], Wydawnictwo Jedność, Kielce 2010.
[Google Scholar]
Bone Sheryl [tekst i il.], Urodziny Biedronki, tekst polski Krzysztof Żywczak, Bielsko-Biała 2005. Warszawa 2014.
[Google Scholar]
Bridwell Norman, Clifford – opowiadania o Wielkim Czerwonym Psie (Clifford four favorite stories, tu m.in.: Clifford’s birthday party – Urodziny Clifforda), il. Norman Bridwell, Wyd. Egmont Polska, Warszawa 2008.
[Google Scholar]
Cabot Meg, Urodziny księżniczki (oryg. Sweet sixteen princess), przekł. Edyta Jaczewska, Warszawa 2006.
[Google Scholar]
Child Lauren, Ależ przecież to są moje urodziny! (This is actually my party!), przeł. Ewa Rajewska, Media Rodzina, Poznań 2010.
[Google Scholar]
Chotomska Wanda, Tosia i Tymek zapraszają na urodziny (na podstawie: Jean i Gareth Adamson, Topsy and Tim have a birthday party), Warszawa 2007.
[Google Scholar]
Cordula Pertler i Eva Reuys, Dzieci świętują urodziny (oryg. Kinder feiern Geburstag), przekł. Magdalena Jałowiec, Jedność, Kielce 2004.
[Google Scholar]
Cousins Lucy, Urodziny Mysi, Endo, Warszawa 2000.
[Google Scholar]
Danziger Paula, Maja Bursztyn ma urodziny (It’s Justin time, Amber Brown), przeł. Magdalena Zielińska, il. Tony Ross, Kraków 2007.
[Google Scholar]
Denys Sonia, Jak Myszka Ninka urządzała urodziny Drzewa, Kraków 2004.
[Google Scholar]
Derlicka Barbara, Na imieniny i urodziny życzenia dla całej rodziny, il. Wojciech Kuźmiński, Wydawnictwo WAM, Kraków 2011.
[Google Scholar]
Disney Walt, Domek Myszki Miki,tekst pol. Marta Berowska, il. Atelier Philippe Harchy, Wilga, Warszawa 1999.
[Google Scholar]
Ellis Carol, Niewinne kłamstwa (oryg. Little white lies), przeł. Małgorzata Fabianowska, Warszawa 2008 (na podstawie serialu telewizyjnego Michaela Swerdlicka 16. urodziny Mary-Kate i Ashley to będzie impreza!, t. 11).
[Google Scholar]
Exley Helen, Nie pierwsze urodziny, ale i nie ostatnie (oryg. Happy birthday book), il. Sarah Jones, przeł. Beata Śliwińska, Edycja Świętego Pawła, Częstochowa 2002.
[Google Scholar]
Ficowski Jerzy, Urodziny motyla, il. Olga Siemaszko, Biuro Wydawnicze „Ruch”, Warszawa 1965.
[Google Scholar]
Fischer Gisela, Beniamin Kwiatek obchodzi urodziny (oryg. Benjamin Blümchen und seine Freunde), przeł. z niem. Maciej G. Witkowski, Zielona Góra 1992.
[Google Scholar]
Francesca Simon, Koszmarny Karolek ma urodziny (Horrid Henry’s Birthday Party), przeł. Maria Makuch, il. Tony Ross, Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, Kraków 2010.
[Google Scholar]
Fuentes Carlos, Urodziny, przeł. [z hiszp.] Maria Kaniowa, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1982.
[Google Scholar]
Gładka Urszula, Witaminowe urodziny Agatki, Bartka, Celinki, Darka i Ewuni, Wydawnictwo Poligraf, Brzezia Łąka 2014.
[Google Scholar]
Godani Stefano, Co powiedzieć lub napisać, właściwe słowa na każdą okazję (oryg. Cosa dire e scrivere in ogni occasione), z wł. przeł. Janina Perlin, Warszawa 2004.
[Google Scholar]
GodfreyJani CorkeEstelle, Urodziny dziadka,przeł. Diana Chwała, Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia, Sandomierz 2011.
[Google Scholar]
Godoś Dariusz, Urodziny Misia, il. Marek Czernek, Kraków 1996.
[Google Scholar]
Gürth Martina, Urodziny sowy, opowieści przy ognisku (oryg. Um acht wird’s Nacht), il. Per-Henrik Gürth, przeł. Magdalena Jałowiec-Sawicka, Jedność, Kielce 2004.
[Google Scholar]
Hathaway Mary, Najlepsze życzenia na twoje urodziny (oryg. Thinking of you on your birthday), il. Bridget Andrews, z jęz. ang. przeł. Krzysztof Siekierski, Wydawnictwo Salezjańskie, Warszawa 1993.
[Google Scholar]
Hathaway Mary, Niech pokój będzie z tobą na twoje urodziny (oryg. Thinking of you on your birthday), il. Bridget Andrews, z jęz. ang. przeł. Krzysztof Siekierski, Wydawnictwo Salezjańskie, Warszawa 1993.
[Google Scholar]
Hathaway Mary, Z miłością na twoje urodziny (oryg. Thinking of you on your birthday), il. Bridget Andrews, z jęz. ang. przeł. Krzysztof Siekierski, Wydawnictwo Salezjańskie, Warszawa 1993.
[Google Scholar]
Hathaway Mary, Z pamięcią o tobie na twoje urodziny (oryg. Thinking of you on your birthday), il. Bridget Andrews, z jęz. ang. przeł. Krzysztof Siekierski, Wydawnictwo Salezjańskie, Warszawa 1993.
[Google Scholar]
Heuschen Imelda, Urodziny Urwisa (oryg. L’anniversaire de Grosbisou), il. Joëlle Broën, przeł. Ewa Ziółkowska, Warszawa 1994.
[Google Scholar]
Jagiełło Joanna, My birthday/Moje urodziny, Egmont Polska, Warszawa 2012.
[Google Scholar]
Janosch (pseud. Horst Eckert), Wielki bal dla Tygryska. Opowieść o tym, jak Tygrysek pewnego razu obchodził urodziny (oryg. Riesenparty für den Tiger), przeł. Emilia Bielicka, Kraków 2004.
[Google Scholar]
Kamińska Danuta, Urodziny Zuzi i inne wierszyki dla najmłodszych, il. Ewa Mroczek, Wrocław 2006.
[Google Scholar]
Kaniewska Ewa, Urodziny, [w:] Hanna Dobrowolska, Anna Konieczna, Wesoła szkoła. Część 3. Podręcznik, 2 klasa, kształcenie zintegrowane, WSiP, Warszawa 2000, s. 96-97.
[Google Scholar]
Karwan-Jastrzębska Ewa, Jaffy: urodziny kaczorka, Egmont Polska, Warszawa 2011.
[Google Scholar]
Kopała Jarosław, Urodziny Magdy, il. Jarosław Kopała, Kraków 1997.
[Google Scholar]
Landau Irena, Urodziny taty,il. Piotr Parda, Poznań 2005.
[Google Scholar]
Legut-Werecka Lucyna [tekst i il.], Całkiem zwariowane urodziny Piotrka oraz to i owo o Paluch-Rogalskiej, Łodź 2003.
[Google Scholar]
McLean Stuart i Macfarlane Linda, Na urodziny chłopca (oryg. Birthday boy!), il. Caroline Gardner, Helen Exley, przeł. Krzysztof Łapiński, Edycja Świętego Pawła, Częstochowa 2009.
[Google Scholar]
Metz Melinda, Imperium plotki (oryg. Keeping secrets), przeł. Małgorzata Fabianowska, Warszawa 2008 (na podstawie serialu telewizyjnego Michaela Swerdlicka 16. urodziny Mary-Kate i Ashley to będzie impreza!, t. 10). Moost Nele, Urodziny Miłka, il. Michael Schober, przeł. Piotr Legut, Warszawa 2006.
[Google Scholar]
Motylewska Grażyna[il.], Miś zaprasza na urodziny, Wydawnictwo Zielona Sowa, Warszawa 2013.
[Google Scholar]
Nawrath Birgit, Wecker Erika, Zabawy na urodziny (dla dzieci od 3 do 12 lat) (oryg. Kindergeburtstag – einmal anders Spielaktionen für Kinder von 3-12), przekł. z niem. Magdalena Jałowiec-Sawicka, Jedność, Kielce 1999.
[Google Scholar]
Nawrocka Małgorzata, Urodziny księżniczki, il. Marzena Zacharewicz, Biblioteka „Niedzieli”, Częstochowa 2001.
[Google Scholar]
Niemycki Mariusz, Wiadro na urodziny, il. Suren Vardanian, Kraków 2006 (seria: Przypadki Damianka, 8).
[Google Scholar]
Noonan Rosalind, Rozstania i wyzwania (oryg. My best friend’s boy friend), przeł. Małgorzata Fabianowska, Warszawa 2007 (na podstawie serialu telewizyjnego Michaela Swerdlicka 16. urodziny Mary-Kate i Ashley to będzie impreza!, t. 6).
[Google Scholar]
Nowak Ewa, Yellow Bahama w prążki, Jacek Santorski & Co Agencja Wydawnicza, Warszawa 2009.
[Google Scholar]
Ostrowska Marta, Urodziny,il. Marta Ostrowska, Wydawnictwo Zielona Sowa, Warszawa 2013.
[Google Scholar]
Park Barbara, Zuźka D. Zołzik i narodziny wstrętnego Józka (oryg. Junie B. Jones and that meanie Jim’s birthday), przeł. Magdalena Koziej, il. Denise Brunkus, Warszawa 2008.
[Google Scholar]
Patience John, Cudowne urodziny (oryg. A wonderful birthday), il. John Patience, przeł. Katarzyna Dmowska, Firma Księgarska Jacek i Krzysztof Olesiejuk – Inwestycje, Ożarów Mazowiecki 2008 [4 książeczki w kartonowym pudełku].
[Google Scholar]
Piekarski Władysław Edward, Wczoraj były moje urodziny, Częstochowa 2002.
[Google Scholar]
Redmond Diane, Urodziny Boba, przeł. Piotr Sokolik, Egmont, Warszawa 2000 (na podstawie serialu telewizyjnego Bob the builder).
[Google Scholar]
Reps Weronika, Urodziny Juliana, oprac. graf. Paulina Skoczylas, Warszawa 2007.
[Google Scholar]
Risco Ellen D., Urodziny Mikiego, il. Diney Storybook Artists & Loter, Inc, przeł. Małgorzata Fabianowska, Wydawnictwo Egmont Polska, Warszawa 2014.
[Google Scholar]
Sadowska Elżbieta, Urodziny lalki, Elan, Białystok 2007.
[Google Scholar]
Schneider Liane, Zuzia obchodzi urodziny (oryg. Conni hat Geburtstag!), il. Eva Wenzel-Bürger, przeł. Emilia Kledzik, Media Rodzina, Poznań 2010.
[Google Scholar]
Senate Melissa, Ty, ja i gwiazdy (oryg. Starring, you and me), przeł. Małgorzata Fabianowska, Warszawa 2007 (na podstawie serialu telewizyjnego Michaela Swerdlicka 16. urodziny Mary-Kate i Ashley to będzie impreza!, t. 5).
[Google Scholar]
Skwark Dorota, Moje czwarte urodziny, il. Aleksandra Makowska, Jedność, Kielce 2007.
[Google Scholar]
Skwark Dorota, Moje trzecie urodziny, [il. Aleksandra Makowska], Jedność, Kielce 2006.
[Google Scholar]
Skwark Dorota, Urodziny jelonka, il. Dorina Maciejewska, Kraków 2007.
[Google Scholar]
Słoń Benjamin, urodziny Beniamina (oryg. Hat geburstag) [tekst na podst. słuchowiska autorstwa Elfie Donnelly], G + J Gruner + Jahr Polska, Warszawa 2009 [kolekcja „Rodzice”, t. 7].
[Google Scholar]
Stadler Veronika, Dekorowanie ciast. Niezwykłe wypieki na dziecięce urodziny, imieniny i inne okazje (oryg. Kinder Geburstags Kuchen), z niem. przeł. Urszula Szymanderska, Warszawa 2005.
[Google Scholar]
Stanecka Zofia, Basia i urodziny w muzeum, il. Oklejak Marianna, Wydawnictwo Egmont Polska, Warszawa 2014.
[Google Scholar]
Talkingot Bruce, Urodziny Puchatka (oryg. Happy Birthday, Pooh!), il. John Kurtz, przeł. Marek Karpiński, Egmont, Warszawa 2000.
[Google Scholar]
Tellegen Toon, Urodziny prawie wszystkich (oryg. De verjaardag van alle anderen), z jęz. niderlandzkiego przeł. Jadwiga Jędryas, il. Ewa Stiasny, Dwie Siostry, Warszawa 2014.
[Google Scholar]
Todd Michelle [tekst i il.], Urodziny wróżki wisienki (Cupcake Fairies. Fairy cherry’s adventure), przeł. Katarzyna Dmowska, Wydawnictwo Olesiejuk, Ożarów Mazowiecki 2012.
[Google Scholar]
Urodziny (oryg. Piñata party, b.a.,wyd. Disney), przeł. Zuzanna Naczyńska, Wydawnictwo Egmont Polska, Warszawa 2011.
[Google Scholar]
Urodziny,pomysł i il. Lawry Taylor, przeł. Agnieszka Ostrowska (oryg. Alles dreht sich um die Geburtstagparty), Wydawnictwo Olesiejuk, Ożarów Mazowiecki 2013.
[Google Scholar]
Urodziny Boba (oryg. Bob’s birthday, z serii Bob Budowniczy), [red. Bożena Hulewicz], Egmont Polska, Warszawa 2011.
[Google Scholar]
Urodziny Księżyca (oryg. L’anniversaire de la lune, b.a.), przeł. z fr. Zofia Beszczyńska, Warszawa 1991.
[Google Scholar]
Urodziny Ogórka (oryg. Unterwegs mit Bob und Baggi, z serii Bob Budowniczy), przeł. Iwona Zimnicka, Egmont Polska, Warszawa 2008.
[Google Scholar]
Urodziny Puchatka (oryg. Anniversaire de Winnie), przeł. Małgorzata Fabianowska, Wydawnictwo Egmont Polska, Warszawa 2011 (na podstawie Winnie the Pooh A.A. Milne i E.H. Shepard).
[Google Scholar]
Urodziny w ZOO. Historyjka z naklejkami, Grafag – Agencja Wydawnicza, Warszawa 2009.
[Google Scholar]
Veronelli Elisa, Moje 16. urodziny (oryg. Ricomincio da 16, 1990), przekł. Joanna Curyło, eSPe, Kraków 2008.
[Google Scholar]
Walters Jennie, Urodziny Karoliny (oryg. Caz’s birthday blues), il. Jessie Eckel, przeł. Katarzyna Ciążyńska, Warszawa 2002.
[Google Scholar]
Weninger Brigitte, Roehe Stephanie, Miko ma urodziny (oryg. Hurra, Geburtstag), przeł. Ewelina Herka, Wydawnictwo MD Monika Duda, Kielce 2009.
[Google Scholar]
Wezwałem cię po imieniu,biblijne życzenia na urodziny dziecka i chrzest (oryg. Ich habe dich bei deinem Namen gerufen), [wybór tekstów Christiane Herrlinger, Mathias Jeschke], il. Mats Bergen, Edycja Św. Pawła, Częstochowa 2002.
[Google Scholar]
Wierzchowska Barbara, Urodziny marchewki, Kraków 2005.
[Google Scholar]
Wilde Oskar, Urodziny infantki (oryg. Birthday of the Infanta), przeł. M. Feldmanowa, [w:] idem, Bajki, przeł. Ewa Berberyusz, Maria Feldmanowa, Włodzimierz Lewik, Warszawa 1988, s. 67 (całość: s. 49-67).
[Google Scholar]
Wilkońska Joanna, Urodziny Basi, il. Piotr Warisch, Wydawnictwo WAM, Kraków 2011.
[Google Scholar]
Willard Eliza, Książę ze śnieżnej bajki (oryg. Dream holiday), przeł. Małgorzata Fabianowska, Warszawa 2008 (na podstawie serialu telewizyjnego Michaela Swerdlicka 16. urodziny Mary-Kate i Ashley to będzie impreza!, t. 12).
[Google Scholar]
Willard Eliza, Link do serca (Cross our hearts), przeł. Małgorzata Fabianowska, Warszawa 2007 (na podstawie serialu telewizyjnego Michaela Swerdlicka 16. urodziny Mary-Kate i Ashley to będzie impreza!, t. 8).
[Google Scholar]
Willard Eliza, Szkolna swatka (oryg. Playing game), przeł. Małgorzata Fabianowska, Warszawa 2007 (na podstawie serialu telewizyjnego Michaela Swerdlicka 16. urodziny Mary-Kate i Ashley to będzie impreza!, t. 7).
[Google Scholar]
Willard Eliza, Życie jak film (oryg. All that glitters), przeł. Małgorzata Fabianowska, Warszawa 2008 (na podstawie serialu telewizyjnego Michaela Swerdlicka 16. urodziny Mary-Kate i Ashley to będzie impreza!, t. 9).
[Google Scholar]
Wilson Jacqueline, Urodziny Daisy (oryg. Sleepovers), przeł. Renata Kopczewska, il. Nick Sharratt, Poznań 2006.
[Google Scholar]
Woldańska-Płocińska Aleksandra [tekst i il.], Drugie urodziny prosiaczka, Wydawnictwo Czerwony Konik, Kraków 2012.
[Google Scholar]
Wójcik Joanna, Urodziny krasnoludka, il. Joanna Wójcik, Kraków 1996.
[Google Scholar]
Wyślę przed tobą mojego anioła. Biblijne życzenia na urodziny (oryg. Ich sende einen Engel vor dir Her), [wybór tekstów Christiane Herrlinger, Mathias Jeschke], il. Mats Bergen, Edycja Św. Pawła, Częstochowa 2002.
[Google Scholar]
Yaconelli Mike, Na twoje urodziny (oryg. For your birthday),przeł. Beata Śliwińska, Edycja Św. Pawła, Częstochowa 1999.
[Google Scholar]
Zając Renata, Urodziny sówki Leny, [il. Ryszard Stosur], Wydawnictwo WAM, Kraków 2007.
[Google Scholar]
Zarawska Patrycja, Urządzamy urodziny, Wydawnictwo Debit, Bielsko-Biała 2011.
[Google Scholar]
Zeman Bogusław SSP, Wyprawa Bombika, Edycja Św. Pawła, Częstochowa 2002.
[Google Scholar]
LITERATURA PSYCHOLOGICZNA, ANTROPOLOGICZNA, HISTORYCZNA
Farnicka Marzanna, Liberska Hanna, Wizja własnego życia i rytuały rodzinne wskazywane jako życiowe źródła, „Rocznik Lubuski” 2013, t. 39, cz. 2: Pedagogika społeczna na rzecz społeczności lokalnych, s. 215-225.
[Google Scholar]
Farnicka Marzanna, Sałatka Tomasz, Rytuały religijne w życiu młodzieży, „Studia Paradyskie” 2013, t. 23, s. 43-57.
[Google Scholar]
Grzywocz Krzysztof ks., Uczucia niekochane, „Zeszyty Formacji Duchowej” 2008, nr 41.
[Google Scholar]
Les lieux de mémoire, sous la direction de P. Nora, t. 1, Paris 1984.
[Google Scholar]
Linton Ralph i Adelin, The Lore of Birthdays, Nowy Jork 1952.
[Google Scholar]
Nadolski Bogusław, Imieniny i urodziny w tradycji chrześcijańskiej Europy, Księgarnia św. Wojciecha, Poznań 2007.
[Google Scholar]
FILMY I SŁUCHOWISKA
Chotomska Wanda (opowiada), Martynka ma urodziny, na podstawie książki Gilberta Delahaye’a i Marcela Marliera Martine fête son anniversaire (il. Marcel Marlier), Poznań 2002.
[Google Scholar]
Dzieci z Bullerbyn (szw. Alla vi barn i Bullerbyn), reż. Lasse Hallström, 1986.
[Google Scholar]
You’re invited to Mary-Kate and Ashley’s, seria 10 półgodzinnych odcinków wideo, 1995-2000.
[Google Scholar]
Kłamca, kłamca (ang. Liar Liar), reż. Tom Shadyac, 1997.
[Google Scholar]
Ledwig Alfred, Urodziny Toli, Delta, Kraków 1997 (Przygody Bolka i Lolka).
[Google Scholar]
Notting Hill, reż. Roger Michell, 1999.
[Google Scholar]
Rodzinka.pl, reż. Patrick Yoka, odc. 31, Urodziny Kacpra, 2012.
[Google Scholar]
Szósty zmysł (ang. The Sixth Sense), reż. Night M. Shyamalan, 1999.
[Google Scholar]
The Adventures of Mary-Kate and Ashley, seria 11 półgodzinnych odcinków wideo, 1994-2001.
[Google Scholar]
Urodziny Kłapouchego, przeł. Tomasz Kłoszewski, Egmont Polska, Warszawa 1998 (seria: Based on the „Winnie the Pooh” Works – Kubuś Puchatek, „Tyci Tyci” 1998, nr 5, Walt Disney Company).
[Google Scholar]
Wilbur chce się zabić (ang. Wilbur Wants to Kill Himself), scen. i reż. Lone Scherfig, 2002.
[Google Scholar]
WEBOGRAFIA
[Urodziny] [dostęp: 15.11.2014].
[Google Scholar]
Marek Nowacki OSPPE, Urodziny, czy imieniny?, z: [index.php] [dostęp: 15.11.2014].
[Google Scholar]
Strona autorska. anta. ©2007 all rights reserved, [www.urodziny.swieta.biz] [dostęp: 15.11.2014].
[Google Scholar]
Preview
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
Categories
Copyright & License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Copyrights (a). In principle, authors who are not employed by the University of Zielona Góra retain the copyright, including publishing rights to the articles, without restrictions.
Copyrights (b). In principle, authors who are employed by the University of Zielona Góra, do not retain the copyright, including publishing rights to the articles. In such cases the copyright holder is the University of Zielona Góra.
