Leśmianowska ballada o niedoskonałości

Magdalena Kokoszka

doi:10.34768/fp2018a16

Authors

Magdalena Kokoszka Ireneusz Opacki Institute of Polish Literature University of Silesia in Katowice
https://orcid.org/0000-0001-8859-5552 Magdalena Kokoszka

DOI: https://doi.org/10.34768/fp2018a16

Keywords

Bolesław Leśmian • Artur Maria Swinarski • The Beggar’s Ballad • community • disability

Abstract

It seems that Bolesław Leśmian could anticipate the contemporary critical reflection on disability (disability studies). According to Tymoteusz Karpowicz, the poetry of the author of The Beggar’s Ballad [Ballada dziadowska] can be read, among other things, as a defence of being what you are and not necessarily what you want to be. This thesis is intended to serve as a starting point to look more closely at some of Leśmian’s characters as well as his concept of the community, which was marked by imperfections. Following Leśmian, I am interested in the infirmity as an essential part of life manifested in fragile and frail forms. In this context, I also describe the borderline of ridiculousness and tragedy explored by the poet. This article draws primarily on two parodies: The Beggar’s Ballad [Ballada dziadowska] by Bolesław Leśmian (entering into dialogue with The Water Nymph of Świteź [Świtezianka] by Adam Mickiewicz) and The Linden Tree [Lipa] by Artur Maria Swinarski, referring to the mentioned Leśmian’s ballad, but also to the main themes of his work.

Views Count

2024

Download data is not yet available.

Author Biography

Magdalena Kokoszka, Ireneusz Opacki Institute of Polish Literature University of Silesia in Katowice

Dr., assistant professor at the Department of Literary Theory at the Ireneusz Opacki Institute of Polish Literary Studies at the Faculty of Philology of the University of Silesia in Katowice. She is the co-author of sketches on Bolesław Leśmian published together with Gabriel Gała (Świat poza płotem. Szkice o Leśmianie, Katowice 2004) and the author of a book devoted to the work of Tymoteusz Karpowicz (Antologia niemóżna. Przypadek „Słojów zadrzewnych” Tymoteusz Karpowicza, Katowice 2011). She edited a collective volume dedicated to Professor Aleksander Nawarecki Balaghan. Mikroświaty i nanohistorie (together with Beata Mytych-Forajter and Mariusz Jochemczyk, Katowice 2015). She is currently interested in Polish literature of the 20th century in the context of research on the relations between humans and non-human nature and the genology of silva-type generic forms.

References

LITERATURA CYTOWANA

Bibliografia podmiotowa

Leśmian B., Dzieła wszystkie, t. 1. Poezje zebrane, oprac. J. Trznadel, Warszawa 2010.
[Google Scholar]

Leśmian B., Podlasiak, [w:] B. Leśmian, Klechdy polskie, wstęp i oprac. W. Lewandowski, Kraków 1999.
[Google Scholar]

Mickiewicz M., Świtezianka, [w:] A. Mickiewicz, Dzieła poetyckie, t. 1. Wiersze, oprac. C. Zgorzelski, wyd. 4 [w tym oprac.], Warszawa 1983.
[Google Scholar]

Swinarski A. M., Lipa, [w:] A. M. Swinarski, Parodie, Warszawa 1955.
[Google Scholar]

Bibliografia przedmiotowa

Bachtin M., Twórczość Franciszka Rabelais’go a kultura ludowa średniowiecza i renesansu, przeł. A. i A. Goreniowie, Kraków 1975.
[Google Scholar]

Bergson H., Śmiech. Esej o komizmie, przeł. S. Cichowicz, Warszawa 1995.
[Google Scholar]

Canguilhem G., Normalne i patologiczne, przekł. i posłowie P. Pieniążek, Gdańsk 2000.
[Google Scholar]

Czaplejewicz E., Adresat w poezji Leśmiana, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1973.
[Google Scholar]

Goffman E., Piętno. Rozważania o zranionej tożsamości, przeł. A. Dzierżyńska, J. Tokarska-Bakir, Gdańsk 2007.
[Google Scholar]

Grochowski P., Dziady. Rzecz o wędrownych żebrakach i ich pieśniach, Toruń 2009.
[Google Scholar]

Karpowicz T., Poezja niemożliwa. Modele Leśmianowskiej wyobraźni, Wrocław 1975.
[Google Scholar]

Kowalewska M., Od kontynuacji do stylizacji: wiersze balladowe Bolesława Leśmiana wobec tradycji gatunku, „Pamiętnik Literacki” 2003, nr 3.
[Google Scholar]

Leśmian B., Szkice literackie, oprac. J. Trznadel, Warszawa 1959.
[Google Scholar]

Leśmian B., Utwory rozproszone. Listy, zebrał i oprac. J. Trznadel, Warszawa 1962.
[Google Scholar]

Libera L., Romantyczność i folklor. O twórczości Jacka Malczewskiego i Bolesława Leśmiana, Poznań 1994.
[Google Scholar]

Linton S., Claiming Disability. Knowledge and Identity, New York 1998.
[Google Scholar]

Moszyński K., Kultura ludowa Słowian, t. 2: Kultura duchowa, cz. 1, wyd. 2, Warszawa 1967.
[Google Scholar]

Opacki I., Ewolucja balladowej opowieści. Zagadnienie narratora i narracji w balladzie lat 1822–1920. Lublin 1961.
[Google Scholar]

Opacki I., „Pośmiertna w głębi jezior maska”, [w:] Studia o Leśmianie, red. M. Głowiński, J. Sławiński, Warszawa 1971.
[Google Scholar]

Pawłowska-Jądrzyk B., Makabreska wobec ciężaru i lekkości istnienia, „Sztuka i Filozofia” 1999, t. 17.
[Google Scholar]

Rowiński C., Człowiek i świat w poezji Leśmiana. Studium filozoficznych koncepcji poety, Warszawa 1982.
[Google Scholar]

Rymkiewicz J. M., Leśmian. Encyklopedia, Warszawa 2001.
[Google Scholar]

Sandauer A., Filozofia Leśmiana, [w:] A. Sandauer, Pisma zebrane, t. 1: Studia o literaturze współczesnej, Warszawa 1985.
[Google Scholar]

Sandauer A., Pośmiertny tryumf Młodej Polski, [w:] A. Sandauer, Pisma zebrane, t. 1. Studia o literaturze współczesnej, Warszawa 1985.
[Google Scholar]

Sidoruk E., Groteska w poezji Dwudziestolecia. Leśmian – Tuwim – Gałczyński, Białystok 2004.
[Google Scholar]

Sławiński J., Semantyka poetycka Leśmiana, [w:] Studia o Leśmianie, red. M. Głowiński, J. Sławiński, Warszawa 1971.
[Google Scholar]

„Studia Socjologiczne” 2014, nr 2 (213) [temat numeru: Niepełnosprawność. Wyzwania teorii i praktyki].
[Google Scholar]

Szczerbowski A., Bolesław Leśmian, Warszawa 1938.
[Google Scholar]

Tokarska-Bakir J., Wstęp do wydania polskiego, [w:] E. Goffman, Piętno. Rozważania o zranionej tożsamości, przeł. A. Dzierżyńska, J. Tokarska-Bakir, Gdańsk 2007.
[Google Scholar]

Trznadel J., Twórczość Leśmiana. (Próba przekroju), Warszawa 1964.
[Google Scholar]

Utopia ciała doskonałego. Z Lucienem Sfezem rozmawia Georges Vigarello, przeł. P. Gruszczyński, „Res Publica Nowa” 1997, nr 6 (105).
[Google Scholar]

Węgrzyniak A., „Znikomek”. O Leśmianowskiej redukcji metafizyki, [w:] Miniatura i mikrologia, red. A. Nawarecki, t. 1, Katowice 2000.
[Google Scholar]

Zarych E., Postacie kalek w utworach Bolesława Leśmiana: zwycięstwo ciała czy ducha?, „Teksty Drugie” 1999, nr 6 (59).
[Google Scholar]

Ziomek J., Parodia jako problem retoryki, [w:] J. Ziomek, Rzeczy komiczne, Poznań 2000.
[Google Scholar]