Ocena polisemii terminologicznej w świetle rozwoju nauk

Lucyna Agnieszka Jankowiak

doi:10.34768/fp2023a9

Authors

Lucyna Agnieszka Jankowiak Institute of Slavic Studies, Polish Academy of Sciences
https://orcid.org/0000-0003-1045-9539 Lucyna Agnieszka Jankowiak

DOI: https://doi.org/10.34768/fp2023a9

Keywords

history of sciences • history of terminology • terminological polysemy

Abstract

The article draws attention to the unreliability of the distance of sciences criterion in assessing terminological polysemy in light of the science development. In the view of H. Jadacka (three degrees of ambiguity) and E. Grodzinski (good and bad polysemy), this criterion determines the distinction of acceptable terminological polysemy. However, it turns out to be misleading, as the article proves with the example of terms from medicine and veterinary medicine. That is, disciplines that developed as a single science until the end of the 18th century but today constitute separate disciplines and belong to two different sets of sciences. The application of the criterion of the distance of sciences when characterising (diachronic and synchronic) terminology may cause the polysemy of the same term (e.g. endosperm) to be assessed differently at different stages of the development of a given science (here: medicine and veterinary medicine).

Views Count

2024

Download data is not yet available.

Author Biography

Lucyna Agnieszka Jankowiak, Institute of Slavic Studies, Polish Academy of Sciences

Ph.D., prof. Institute of Slavic Studies of the Polish Academy of Sciences, Warsaw; scientific interests: history of the Polish language, especially vocabulary (genesis of the lexical resource of the Polish language, vocabulary of Stefan Falimirz, Stefan Żeromski; lexicography, especially in the 16th century - Bartłomiej of Bydgoszcz, Andrzej Calagius; the beginnings of the development of scientific style and scientific terminology, especially medical).

References

Bąk M., Powstanie i rozwój polskiej terminologii nauk ścisłych, Wrocław 1984.
[Google Scholar]

Browicz T., Ciechanowski S., Domański S., Kryński L., Słownik lekarski polski, Kraków 1905.
[Google Scholar]

Brzozowski S., Nauki o gospodarstwie wiejskim, [w:] Historia nauki polskiej, red. B. Suchodolski, t. 3 1795-1862 (red. J. Michalski), Wrocław-Gdańsk 1977.
[Google Scholar]

Brzozowski S., Nauki rolnicze, [w:] Zarys dziejów nauk przyrodniczych w Polsce, red. K. Maślankiewicz, Warszawa 1983.
[Google Scholar]

Choduń A., Słownictwo tekstów aktów prawnych w zasobie leksykalnym współczesnej polszczyzny, Warszawa 2007.
[Google Scholar]

Gajda S., Rozwój polskiej terminologii górniczej, Opole 1976.
[Google Scholar]

Gajda S., Wprowadzenie do teorii terminu, Opole 1990.
[Google Scholar]

Gostkowska K., Język – kultura – technologia. Rozwój polskiej i francuskiej terminologii biomedycznej, Warszawa 2015.
[Google Scholar]

Górnicz M., Polisemia polskich terminów medycznych, „Z Polskich Studiów Slawistycznych” 2018, ser. 13, t. 2.
[Google Scholar]

Grodziński E., Wieloznaczność terminów filozoficznych, „Poradnik Językowy” 1986, z. 1.
[Google Scholar]

Grodziński E., Wieloznaczność terminów filozoficznych, [w:] II Spotkania językoznawcze. W kręgu semazjologii, leksykologii i terminologii, Opole-Szczedrzyk 12-13 IX 1986 r., Opole 1988.
[Google Scholar]

Gryglewski R.W., Nauczanie weterynarii na Uniwersytecie Jagiellońskim w XIX i początkach XX wieku, „Życie Weterynaryjne” 2018, 93 (3).
[Google Scholar]

Gryglewski R.W., Sztuka leczenia zwierząt w murach Wszechnicy Jagiellońskiej, „Alma Mater” 2017, nr 197.
[Google Scholar]

Jadacka H., Termin techniczny – pojęcie, budowa, poprawność, Warszawa 1976.
[Google Scholar]

Jankowiak L.A., Polisemia w polskiej terminologii medycznej. Rekonesans, [w:] Verba multiplicia veritas una. Prace dedykowane Profesor Alicji Pihan-Kijasowej, red. T. Lisowski, P. Michalska-Górecka, J. Migdał, A. Piotrowska-Wojaczyk, A. Sieradzki, t. 1, Poznań 2020.
[Google Scholar]

Jankowiak L.A., Słownictwo medyczne Stefana Falimirza, t. 1: Początki polskiej renesansowej terminologii medycznej, Warszawa 2005.
[Google Scholar]

Jankowiak L.A., Synonimia w polskiej terminologii medycznej drugiej połowy XIX wieku (na podstawie „Słownika terminologii lekarskiej polskiej” z 1881 roku), Warszawa 2015.
[Google Scholar]

Jankowiak L.A., Z badań nad polisemią terminologiczną, [w:] Tradycja i nowoczesność w badaniach języków słowiańskich, red. J. Kulwicka-Kamińska, A. Moroz, Toruń 2021.
[Google Scholar]

Judek J., Historia szkolnictwa weterynaryjnego w Polsce do roku 1939, „Życie Weterynaryjne” 2021, 96 (5).
[Google Scholar]

Kacprzak A., Terminologie medicale française et polonaise. Analyse formelle et sémantique, Łódź 2000.
[Google Scholar]

Kamiński S., Pojęcie nauki i klasyfikacja nauk, Lublin 1970.
[Google Scholar]

Mielczarek A., Polisemia w terminologii wojskowej, „Poradnik Językowy” 1966, z. 2.
[Google Scholar]

Mielczarek A., Zastosowanie analizy terminologicznej do badań niektórych aspektów systemu pojęciowego wiedzy wojskowej, „Poradnik Językowy” 1966, z. 3.
[Google Scholar]

Nowaczyk A., Wprowadzenie do filozofii matematyki, Łódź 2019.
[Google Scholar]

Pajewska E., Opisanie lasu. Polskie słownictwo związane z lasem do roku 1939, Szczecin 2002.
[Google Scholar]

Rotkiewicz T., Historia weterynarii i deontologia, Olsztyn 2006.
[Google Scholar]

Rybicka-Nowacka H., Normalizacja polskiej terminologii technicznej, [w:] Teoretyczne podstawy terminologii, red. F. Grucza, Wrocław 1991.
[Google Scholar]

Siekierska K., Uwagi o języku i stylu dzieł naukowych XVII wieku (botanika, medycyna, geometria), [w:] Odmiany polszczyzny XVII wieku, red. H. Wiśniewska i C. Kosyl, Lublin 1992.
[Google Scholar]

Topulos A., Problemy terminologii naukowej i technicznej, Warszawa 1979.
[Google Scholar]

Waniakowa J., Polska naukowa terminologia astronomiczna, Kraków 2003.
[Google Scholar]