O stylu biblijnej prozy Mikołaja Reja (na podstawie Psałterza Dawidowego)

Danuta Kowalska

doi:10.34768/fp2019a12

Authors

Danuta Kowalska University of Łódź
https://orcid.org/0000-0002-5550-5650 Danuta Kowalska

https://doi.org/10.34768/fp2019a12

Keywords

Mikołaj Rej • biblical prose • David’s Psalter • linguistic style

Abstract

The article aims to present the most important features of the biblical prose of Mikołaj Rej on the basis of David’s Psalter. The subject of the analyses has not been chosen randomly, as David’s Psalter belongs to ‘pure’ religious texts and it refers to the tradition of free translation, grounded in Poland by the work of Walenty Wróbel. Although it was created in the beginnings of the writer’s works, this literary piece shows stylistic maturity. The analyses indicate that the style of translation is the result of Rej’s conscious, artistic work, who maintained some of the features of the traditional Psalter style.

Views Count

2025

Download data is not yet available.

Author Biography

Danuta Kowalska, University of Łódź

Habilitated doctor, professor at the University of Lodz at the Institute of Polish Philology and Speech Therapy. Her research interests concern the problems of diachronic Polish linguistics, mainly focusing on the issues of language and style of old texts, and especially on the linguistic and stylistic side of old Polish religious writing monuments and the Polish of biblical translations. Her interests also include the language of writers and the issues of the linguistic image of the world. Author of the books: Linguistic style of the oldest Polish translation of the Psalter on a comparative background (2003), The art of the word of Mikołaj Rej. A stylistic and linguistic study of "Psalter of David" (2013).

References

LITERATURA CYTOWANA

Bańkowski A., Etymologiczny słownik języka polskiego, t. 1-2, Warszawa 2000.
[Google Scholar]

Bieńkowska D., O niektórych wpływach Biblii na język Mikołaja Reja (na materiale komentarza do „Apokalipsy”), [w:] Staropolszczyzna piękna i interesująca, red. E. Koniusz, S. Cygan, t. 2, Kielce 2006.
[Google Scholar]

Bieńkowska D., Wzorzec stylistyczny polszczyzny biblijnej w pierwszej połowie XVI wieku, „Studia Językoznawcze. Synchroniczne i Diachroniczne Aspekty Badań Polszczyzny” 2009, t. 8.
[Google Scholar]

Brückner A., Mikołaj Rej. Studium krytyczne, Kraków 1905.
[Google Scholar]

Dubisz S., Mikołaj Rej – fundament polszczyzny pisanej, parenetyk i moralista, „Przegląd Humanistyczny” 2006 (50).
[Google Scholar]

Kochan A., Problemy prozy Rejowej. Kilka uwag o stylu, [w:] „Wszystko tu najdzie, co wy macie w głowie”. Świat prozy staropolskiej, red. E. Lasocińska, A. Czechowicz, Warszawa 2008, „Studia Staropolskie. Series Nova”, t. XVIII.
[Google Scholar]

Korolko M., Uwagi o retoryce i rytmie w prozie Mikołaja Reja, [w:] Mikołaj Rej w czterechsetlecie śmierci, red. T. Bieńkowski, J. Pelc, K. Pisarkowa, Wrocław 1971.
[Google Scholar]

Kowalska D., Osobliwości leksykalne w „Psałterzu Dawidowym” Mikołaja Reja, „Roczniki Humanistyczne” 2016, t. LXIV, z. 6.
[Google Scholar]

Kowalska D., Sztuka słowa Mikołaja Reja. Studium stylistycznojęzykowe „Psałterza Dawidowego”, Łódź 2013.
[Google Scholar]

Koziara S., Pojęcia wartościujące w polskich przekładach Psałterza, Kraków 1993.
[Google Scholar]

Kuraszkiewicz W., Szkice o języku Mikołaja Reja, [w:] Odrodzenie w Polsce, t. 3: Historia języka, cz. 1, red. M.R. Mayenowa, Z. Klemensiewicz, Warszawa 1960.
[Google Scholar]

Lichański J., Proza Mikołaja Reja – aspekty retoryczne. Problemy składni, stylistyki, argumentacji. Prolegomena do dalszych badań, [w:] Mikołaj Rej – w pięćsetlecie urodzin. Część I:Humanizm, reformacja, retoryka i język, red. J. Okoń, Łódź 2005.
[Google Scholar]

(Mikołaj Rej z Nagłowic), Psałterz Dawidów, wyd. S. Ptaszycki, Petersburg 1901.
[Google Scholar]

Ostrowska E., Rzeczowniki z przyrostkiem „ość” w języku polskim XVI wieku, [w:] Odrodzenie w Polsce, t. 3: Historia języka, cz. 2, red. M.R. Mayenowa, Z. Klemensiewicz, Warszawa 1962.
[Google Scholar]

Pepłowski F., O funkcjach partykuły „ć” w utworach Reja, „Pamiętnik Literacki” 1969 (R. LX), z. 4.
[Google Scholar]

Rospond S., Język i artyzm językowy Jana Kochanowskiego, Wrocław 1961.
[Google Scholar]

Rospond S., Język renesansu a średniowiecza na podstawie literatury psałterzowobiblijnej, [w:] Odrodzenie w Polsce, t. 3: Historia języka, cz. 2, red. M.R. Mayenowa, Z. Klemensiewicz, Warszawa 1962.
[Google Scholar]

Rostkowska I., Bibliografia dzieł Mikołaja Reja. Okres staropolski, Wrocław 1970.
[Google Scholar]

Skubalanka T., Historyczna stylistyka języka polskiego, Wrocław 1984.
[Google Scholar]

Słownik polszczyzny XVI wieku, red. M.R. Mayenowa i in., t. I-XXXV, Wrocław-Warszawa-Kraków (od 1966).
[Google Scholar]

Walczak B., W sprawie języka współczesnych przekładów Biblii, [w:] Od Biblii Wujka do współczesnego języka religijnego: z okazji 400-lecia wydania Biblii ks. Jakuba Wujka, red. ks. Z. Adamek, S. Koziara, Tarnów 1999.
[Google Scholar]

Witczak T., Studia nad twórczością Mikołaja Reja, Warszawa 1975.
[Google Scholar]