Krytyka romansu tradycyjnego w publicystyce oświeceniowej

Alfred Siama

doi:10.34768/fp2019a9

Authors

Alfred Siama Pogorzelska Land Complex of General and Vocational Schools in Pogorzela

DOI: https://doi.org/10.34768/fp2019a9

Keywords

traditional romance • Enlightenment • journalism

Abstract

The main topic of the article is the attitude of the 18th century publicists to traditional romance. The work points to selected judgments about this literary genre present in the encyclopedic and journalistic texts of the Enlightenment. Some similarities in the perception of the genre, as well as some discrepancies in how the intellectuals of the era comprehended this term were indicated. The reviews presented by the authors are usually of irreverent and critical manner, which results from the fact that the traditional romance was perceived by the literary elite of those times as anachronistic, void of thought or ideology, deprived of artistic values and good taste. Although the leading representatives of the Enlightenment consistently criticized romance, it was remarkably popular throughout the entire century. They were read willingly and therefore often published.

Views Count

2024

Download data is not yet available.

Author Biography

Alfred Siama, Pogorzelska Land Complex of General and Vocational Schools in Pogorzela

Born in 1966 in Gostyń Wielkopolska, he works as a Polish language teacher at the Zespół Szkół Ogólnokształcących i Zawodowych im. Ziemi Pogorzelskiej in Pogorzela. In 1993 he graduated from Polish studies at the Adam Mickiewicz University in Poznań and defended his master's thesis on Histories of Rome written under the supervision of prof. dr hab. Maria Adamczyk. At the same university he pursued doctoral studies, wrote and defended in 2008 a doctoral dissertation entitled Romans klasy w XVIII wieku, supervised by prof. dr hab. Józef Tomasz Pokrzywniak. He published in national and regional journals.

References

LITERATURA CYTOWANA

Antologia literatury polskiego oświecenia, oprac. W. Woźnowski, Kraków 1979.
[Google Scholar]

Cieński A., Narodziny powieści w Polsce, „Nurt” 1970, nr 5.
[Google Scholar]

Golański F.N., O wymowie i poezji. Powtórne wydanie nowymi uwagami pomnożone, Wilno 1788.
[Google Scholar]

Gubrynowicz B., Romans w Polsce za czasów Stanisława Augusta, „Pamiętnik Literacki” 1903 (R. II), z. 2-4.
[Google Scholar]

Jezierski F.S., Niektóre wyrazy porządkiem abecadła zebrane i stosownemi do rzeczy uwagami objaśnione, Warszawa 1792.
[Google Scholar]

Konarski S., Ordynacje wizytacji apostolskiej dla polskiej prowincji szkół pobożnych, [w:] Oświeceni o literaturze. Wypowiedzi pisarzy polskich 17401800, oprac. T. Kostkiewiczowa, Z. Goliński, Warszawa 1993.
[Google Scholar]

Konarski S., Ustawy szkolne, [w:] Pisma wybrane, oprac. J. Nowak-Dłużewski, wstęp Z. Libera, t. 2, Warszawa 1955.
[Google Scholar]

Kostkiewiczowa T., Wprowadzenie, [w:] Problemy kultury literackiej polskiego Oświecenia, red. T. Kostkiewiczowa, Wrocław 1978.
[Google Scholar]

Krasicki I., Uwagi, oprac. i wstęp Z. Libera, Warszawa 1997.
[Google Scholar]

Krasicki I., Zbiór potrzebniejszych wiadomości porządkiem alfabetu ułożonych, t. 2, Warszawa 1781.
[Google Scholar]

Krzyżanowski J., Historia literatury polskiej (alegoryzm – preromantyzm), Warszawa 1974.
[Google Scholar]

Krzyżanowski J., Romans polski wieku XVI, Warszawa 1962.
[Google Scholar]

Maciejewska I., Narracja w polskim romansie barokowym, Olsztyn 2001.
[Google Scholar]

Michałowska T., Romans, [w:] Słownik literatury staropolskiej, red. T. Michałowska, B. Otwinowska, E. Sarnowska-Temeriusz, Wrocław 1998.
[Google Scholar]

„Monitor” 17651785, wstęp i oprac. E. Aleksandrowska, Wrocław 1976, BN I, nr 226.
[Google Scholar]

„Monitor” nr 37 z 7 maja 1766, nr 49 z 18 czerwca 1768, nr 5 z 18 stycznia 1769, nr 12 z 11 lutego 1769, nr 16 z 23 lutego 1771 [pierwodruki].
[Google Scholar]

Pokrzywniak J.T., Ignacy Krasicki, Warszawa 1992.
[Google Scholar]

Wokół „Doświadczyńskiego”. Antologia romansu i powieści, oprac. J. Jackl, Warszawa 1969.
[Google Scholar]