Początki kształtowania literackiej legendy Jakuba Jasińskiego w twórczości Adama Mickiewicza
Słowa kluczowe
Abstrakt
Adam Mickiewicz utrwalił w świadomości Polaków obraz Jakuba Jasińskiego, wprowadzając jego postać do kilku swoich utworów literackich. Szkic omawia wizerunek generała w Panu Tadeuszu i w niedokończonym dramacie Jakub Jasiński, czyli dwie Polski. Początek XIX wieku był czasem poszukiwania bohaterów narodowych wyróżniających się głębokim patriotyzmem, odwagą i poświęceniem dla ojczyzny. Jasiński jako żołnierz działał w konspiracji, dzięki której udało mu się zorganizować sprzysiężenie wileńskie w 1794 roku. Jego program politycznospołeczny, biorący za przykład rewolucyjną Francję, przysporzył mu wielu wrogów. Konflikt między nim a Kościuszką miał zapewne podłoże personalne. Ostatnia decyzja Jasińskiego o podjęciu walki z armią Suworowa i jego zgon na szańcach Pragi przyczyniły się do utrwalenia jego obrazu w pamięci potomnych jako przewodnika narodu, żołnierza zagrzewającego do heroicznej walki, obrońcy ojczyzny opętanego wręcz patriotycznym uniesieniem. Celem artykułu jest próba ukazania kształtowania się początków literackiej legendy Jakuba Jasińskiego, do której ukształtowania przyczynił się Mickiewicz.
Bibliografia
LITERATURA CYTOWANA
Dębicki Z., Jenerał Jasiński, „Kurier Warszawski” 1917, R. 97, nr 291.
[Google Scholar]
Dzieło literackie jako źródło historyczne, red. Z. Stefanowska, J. Sławiński, Warszawa 1978.
[Google Scholar]
Idee programowe romantyków polskich. Antologia, oprac. A. Kowalczykowa, Wrocław 1991.
[Google Scholar]
Janion J., Żmigrodzka M., Romantyzm i historia, Warszawa 1978.
[Google Scholar]
Jedynakiewicz K., Osobowość i życie codzienne Tadeusza Kościuszki, Łódź 1996.
[Google Scholar]
Kleiner J., Mickiewicz, t. 2, cz. 2., wyd. popr., Lublin 1998.
[Google Scholar]
Klimowicz M., Sarmatyzm oświecony, [w:] „Prace Literackie” 1970, XI-XII, nr 131.
[Google Scholar]
Koropeckyi R., Adam Mickiewicz. Życie romantyka, przeł. M. Glasenapp, wyd. I, Warszawa 2008.
[Google Scholar]
Kubacki W., „Monachomachia” przed sądem potomności, Warszawa 1951.
[Google Scholar]
Kufel S., Rokoko literackie w Polsce. Na marginesie twórczości Tomasza Kajetana Węgierskiego, Wojciecha Miera i Jakuba Jasińskiego, [w:] Korowód idei i metod: prace na jubileusz Profesora Czesława P. Dutki i Zakładau Teorii Literatury, red. G. Kubski, M. Mikołajczak, Zielona Góra 2006.
[Google Scholar]
Libera L., Mickiewicz, Zielona Góra 2015.
[Google Scholar]
Libera Z., Jakub Jasiński – poeta jakobin, „Pamiętnik Literacki” 1950 R. 41, z. 3-4.
[Google Scholar]
Mickiewicz A., Dzieła, t. 15, Listy, cz. 2, 1830-1841, oprac. M. Dernałowicz, E. Jaworska, M. Zielińska, Warszawa 2003.
[Google Scholar]
Mickiewicz A., Dzieła, t. 17, Listy, cz. 4, 1849-1855, oprac. M. Dernałowicz, E. Jaworska, M. Zielińska, Warszawa 2005.
[Google Scholar]
Mickiewicz A., Jakub Jasiński czyli dwie Polski, [w:] idem,Utwory dramatyczne, t. 3, oprac. S. Pigoń, fragm. fr. przełożył z rkps. A. Górski, Warszawa 1982, s. 411-432.
[Google Scholar]
Mickiewicz A., Jasiński, [w:] idem,Utwory dramatyczne, t. 3, oprac. S. Pigoń, fragm. fr. przełożył z rkps. A. Górski, Warszawa 1982, s. 333-337.
[Google Scholar]
Mickiewicz A., Pan Tadeusz czyli Ostatni zajazd na Litwie: historia szlachecka z roku 1811 i 1812 we dwunastu księgach wierszem, oprac. S. Pigoń, Wrocław 1980.
[Google Scholar]
Mickiewicz A., Utwory dramatyczne, t. 3, oprac. S. Pigoń, fragm. fr. przełożył z rkps. A. Górski, Warszawa 1982.
[Google Scholar]
Mickiewicz A., Pan Tadeusz, Wrocław 1980.
[Google Scholar]
Mościcki H., Jakub Jasiński, Kraków 1948.
[Google Scholar]
Słownik literatury polskiego oświecenia, red. T. Kostkiewiczowa, Wrocław 1977.
[Google Scholar]
Sułek Z., Sprzysiężenie Jakuba Jasińskiego, Warszawa 1982.
[Google Scholar]
Tazbir J., Kultura szlachecka w Polsce, Poznań 1998.
[Google Scholar]
Witkowska A., Przybylski R., Romantyzm, Warszawa 1997.
[Google Scholar]
Zachmacz Z. M., Jakub Jasiński. Generał i poeta, Warszawa 1995.
[Google Scholar]
Podgląd
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Kategorie
Prawa autorskie & Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (a). Co do zasady – autorzy, niebędący pracownikami Uniwersytetu Zielonogórskiego, zachowują prawa autorskie, w tym prawa wydawnicze do artykułów, bez żadnych ograniczeń.
Prawa autorskie (b). Co do zasady – autorzy, będący pracownikami Uniwersytetu Zielonogórskiego, nie zachowują praw autorskich, w tym praw wydawniczych do artykułów. W takich przypadkach właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Zielonogórski.
