Leśmianowska ballada o niedoskonałości
Słowa kluczowe
Abstrakt
Wydaje się, że Bolesław Leśmian mógł antycypować współczesną krytyczną refleksję nad niepełnosprawnością (disability studies). Za Tymoteuszem Karpowiczem poezję autora Ballady dziadowskiej odczytywać można między innymi jako obronę bycia tym, czym się jest, a niekoniecznie tym, czym by się chciało być. Teza ta jest punktem wyjścia do tego, by raz jeszcze bliżej przyjrzeć się niektórym Leśmianowskim postaciom, a także proponowanej przez poetę koncepcji wspólnoty – wspólnoty naznaczonej niedoskonałościami. Za Leśmianem, interesuje mnie ułomność jako istotna część życia manifestującego się w formach kruchych i obarczonych wadami. A w tym kontekście także – eksplorowane przez poetę pogranicze śmieszności i tragizmu. W artykule omawiane są przede wszystkim dwie parodie: Leśmianowska Ballada dziadowska (dialogująca ze Świtezianką Adama Mickiewicza) i Lipa Artura Marii Swinarskiego, nawiązująca do wspomnianej ballady Leśmiana, ale i głównych wątków jego twórczości.
Bibliografia
LITERATURA CYTOWANA
Bibliografia podmiotowa
Leśmian B., Dzieła wszystkie, t. 1. Poezje zebrane, oprac. J. Trznadel, Warszawa 2010.
[Google Scholar]
Leśmian B., Podlasiak, [w:] B. Leśmian, Klechdy polskie, wstęp i oprac. W. Lewandowski, Kraków 1999.
[Google Scholar]
Mickiewicz M., Świtezianka, [w:] A. Mickiewicz, Dzieła poetyckie, t. 1. Wiersze, oprac. C. Zgorzelski, wyd. 4 [w tym oprac.], Warszawa 1983.
[Google Scholar]
Swinarski A. M., Lipa, [w:] A. M. Swinarski, Parodie, Warszawa 1955.
[Google Scholar]
Bibliografia przedmiotowa
Bachtin M., Twórczość Franciszka Rabelais’go a kultura ludowa średniowiecza i renesansu, przeł. A. i A. Goreniowie, Kraków 1975.
[Google Scholar]
Bergson H., Śmiech. Esej o komizmie, przeł. S. Cichowicz, Warszawa 1995.
[Google Scholar]
Canguilhem G., Normalne i patologiczne, przekł. i posłowie P. Pieniążek, Gdańsk 2000.
[Google Scholar]
Czaplejewicz E., Adresat w poezji Leśmiana, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1973.
[Google Scholar]
Goffman E., Piętno. Rozważania o zranionej tożsamości, przeł. A. Dzierżyńska, J. Tokarska-Bakir, Gdańsk 2007.
[Google Scholar]
Grochowski P., Dziady. Rzecz o wędrownych żebrakach i ich pieśniach, Toruń 2009.
[Google Scholar]
Karpowicz T., Poezja niemożliwa. Modele Leśmianowskiej wyobraźni, Wrocław 1975.
[Google Scholar]
Kowalewska M., Od kontynuacji do stylizacji: wiersze balladowe Bolesława Leśmiana wobec tradycji gatunku, „Pamiętnik Literacki” 2003, nr 3.
[Google Scholar]
Leśmian B., Szkice literackie, oprac. J. Trznadel, Warszawa 1959.
[Google Scholar]
Leśmian B., Utwory rozproszone. Listy, zebrał i oprac. J. Trznadel, Warszawa 1962.
[Google Scholar]
Libera L., Romantyczność i folklor. O twórczości Jacka Malczewskiego i Bolesława Leśmiana, Poznań 1994.
[Google Scholar]
Linton S., Claiming Disability. Knowledge and Identity, New York 1998.
[Google Scholar]
Moszyński K., Kultura ludowa Słowian, t. 2: Kultura duchowa, cz. 1, wyd. 2, Warszawa 1967.
[Google Scholar]
Opacki I., Ewolucja balladowej opowieści. Zagadnienie narratora i narracji w balladzie lat 1822–1920. Lublin 1961.
[Google Scholar]
Opacki I., „Pośmiertna w głębi jezior maska”, [w:] Studia o Leśmianie, red. M. Głowiński, J. Sławiński, Warszawa 1971.
[Google Scholar]
Pawłowska-Jądrzyk B., Makabreska wobec ciężaru i lekkości istnienia, „Sztuka i Filozofia” 1999, t. 17.
[Google Scholar]
Rowiński C., Człowiek i świat w poezji Leśmiana. Studium filozoficznych koncepcji poety, Warszawa 1982.
[Google Scholar]
Rymkiewicz J. M., Leśmian. Encyklopedia, Warszawa 2001.
[Google Scholar]
Sandauer A., Filozofia Leśmiana, [w:] A. Sandauer, Pisma zebrane, t. 1: Studia o literaturze współczesnej, Warszawa 1985.
[Google Scholar]
Sandauer A., Pośmiertny tryumf Młodej Polski, [w:] A. Sandauer, Pisma zebrane, t. 1. Studia o literaturze współczesnej, Warszawa 1985.
[Google Scholar]
Sidoruk E., Groteska w poezji Dwudziestolecia. Leśmian – Tuwim – Gałczyński, Białystok 2004.
[Google Scholar]
Sławiński J., Semantyka poetycka Leśmiana, [w:] Studia o Leśmianie, red. M. Głowiński, J. Sławiński, Warszawa 1971.
[Google Scholar]
„Studia Socjologiczne” 2014, nr 2 (213) [temat numeru: Niepełnosprawność. Wyzwania teorii i praktyki].
[Google Scholar]
Szczerbowski A., Bolesław Leśmian, Warszawa 1938.
[Google Scholar]
Tokarska-Bakir J., Wstęp do wydania polskiego, [w:] E. Goffman, Piętno. Rozważania o zranionej tożsamości, przeł. A. Dzierżyńska, J. Tokarska-Bakir, Gdańsk 2007.
[Google Scholar]
Trznadel J., Twórczość Leśmiana. (Próba przekroju), Warszawa 1964.
[Google Scholar]
Utopia ciała doskonałego. Z Lucienem Sfezem rozmawia Georges Vigarello, przeł. P. Gruszczyński, „Res Publica Nowa” 1997, nr 6 (105).
[Google Scholar]
Węgrzyniak A., „Znikomek”. O Leśmianowskiej redukcji metafizyki, [w:] Miniatura i mikrologia, red. A. Nawarecki, t. 1, Katowice 2000.
[Google Scholar]
Zarych E., Postacie kalek w utworach Bolesława Leśmiana: zwycięstwo ciała czy ducha?, „Teksty Drugie” 1999, nr 6 (59).
[Google Scholar]
Ziomek J., Parodia jako problem retoryki, [w:] J. Ziomek, Rzeczy komiczne, Poznań 2000.
[Google Scholar]
Podgląd
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Kategorie
Prawa autorskie & Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (a). Co do zasady – autorzy, niebędący pracownikami Uniwersytetu Zielonogórskiego, zachowują prawa autorskie, w tym prawa wydawnicze do artykułów, bez żadnych ograniczeń.
Prawa autorskie (b). Co do zasady – autorzy, będący pracownikami Uniwersytetu Zielonogórskiego, nie zachowują praw autorskich, w tym praw wydawniczych do artykułów. W takich przypadkach właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Zielonogórski.
