Ile jest pisarza w jego książkach? Na przykładzie wyboru z twórczości Jana Józefa Szczepańskiego

Agnieszka Niewdana

doi:10.61827/fp2024a8

Autor

Agnieszka Niewdana Uniwersytet Śląski w Katowicach
https://orcid.org/0009-0006-9044-6736 Agnieszka Niewdana

https://doi.org/10.61827/fp2024a8

Słowa kluczowe

Jan Józef Szczepański • autobiografizm • biografia • autor • pisarz • Portki Odyssa

Abstrakt

Ile jest autora w jego tekście, obrazie czy rzeźbie? Wydawać by się mogło, że takie pytanie nie powinno być stawiane, bo oto liczy się samo dzieło. Autor mógł być całkowicie pomijany lub jedynie wzmiankowany; krótka notka biograficzna nie wnosiła tak naprawdę niczego istotnego w kontekście omawianego wytworu jego pracy. Jednak dla mnie zawsze postać kryjąca się za podpisem na książce czy pod fotografią miała znaczenie. Szczególnym przypadkiem w tej sytuacji jest krakowski pisarz Jan Józef Szczepański. Już kilka lat temu znawca i badacz Conrada, ale i autora Polskiej jesieni, zaproponował właśnie autobiograficzne odczytywanie twórczości Szczepańskiego. Sześć kluczy, mających pomóc w czytaniu, rozumieniu i interpretowaniu szeroko rozumianej twórczości, jest następujących: pokoleniowy, autobiograficzny, conradowski, koncepcji pisarza i literatury, zagadnienia totalitaryzmu, metafizyczny. Całościowo odnoszą się one do niezwykle barwnego życiorysu autora Ikara. Jednak stanowią one swego rodzaju wyzwanie czytelnicze, badawcze, a nowe światło na propozycję Zabierowskiego rzuciły wydawane od 2011 roku Dzienniki Szczepańskiego.

Liczba wyświetleń

2025

Dane do pobrania nie są jeszcze dostępne.

Biogram autora

Agnieszka Niewdana, Uniwersytet Śląski w Katowicach

Rocznik ’91, doktor nauk humanistycznych, członkini zespołu kultury literackiej w Instytucie Nauk o Kulturze Uniwersytetu Śląskiego, stypendystka Ministra Kultury. Dziennikarka, autorka wielu publikacji poświęconych Janowi Józefowi Szczepańskiemu, recenzentka literacka i autorka wywiadów. Współpracowała z wieloma instytucjami kultury. Interesuje się polskim rynkiem wydawniczym i prasowym oraz literaturą non-fiction i jazzem. Mieszka w Cięcinie w Beskidzie Żywieckim.

Bibliografia

Abramowska J., Jednak autor! Skromna propozycja na okres przejściowy, „Teksty Drugie” 1994, nr 2 (26).
[Google Scholar]

Czermińska M., Autobiografia i powieść, czyli pisarz i jego postacie, Gdańsk 1987.
[Google Scholar]

Dąbrowska M., Szkice o Conradzie, Warszawa 1959.
[Google Scholar]

im [pseud.], Kornel Filipowicz. „Dotrzeć do niewidocznej strony człowieka”, Kornel Filipowicz. „Dotrzeć do niewidocznej strony człowieka” – Historia – polskieradio.pl.
[Google Scholar]

Kjw [Kazimierz Wyka], Zarażeni śmiercią, „Odrodzenie” 1947, nr 7.
[Google Scholar]

Kowalczyk J.R., Jerzy Pilch, Jerzy Pilch – Życie i twórczość | Artysta | Culture.pl.
[Google Scholar]

Lem S., O Janie Józefie Szczepańskim, „Odra” 1981 (R. XXI), marzec, nr 3 (241).
[Google Scholar]

Lem S., Szczepański J.J., Rozmowa na koniec wieku, rozmowę przeprowadzali T. Fiałkowski, M. Okoński, „Tygodnik Powszechny” 1994, nr 8.
[Google Scholar]

Michnik A., Szlak Conrada, [w:] A. Michnik, Z dziejów honoru w Polsce i inne szkice, Warszawa 2019.
[Google Scholar]

Niewdana A., Jan Józef Szczepański. Listy od czytelników, „artPAPIER” 2020 (406), 15 listopada, [index.php].
[Google Scholar]

Sławiński J., Myśli na temat: biografia pisarza jako jednostka procesu historycznoliterackiego, [w:] Biografia – geografia – kultura literacka, red. J. Ziomek, J. Sławiński, Wrocław 1975.
[Google Scholar]

Szczepański J.J., Buty, „Tygodnik Powszechny” 1947, nr 6 (99), 9 lutego.
[Google Scholar]

Szczepański J.J., Conrad mojego pokolenia, „Życie Literackie” 1957, nr 49.
[Google Scholar]

Szczepański J.J., Dziennik, t. 1: 1945-1956, Kraków 2009.
[Google Scholar]

Szczepański J.J., Manekin, [w:] J.J. Szczepański, Opowiadania dawne i dawniejsze, Kraków 1973.
[Google Scholar]

Szczepański J.J., Portki Odyssa, Warszawa 1956.
[Google Scholar]

„Trzeba wierzyć, że życie coś znaczy”. Z Michałem Szczepańskim rozmawiają Anna Mateja i Anna Spiechowicz, „Konteksty Kultury” 2019 (R. 16), z. 3.
[Google Scholar]

Trzupek K., Dom na górze Lubogoszcz – miejsce, w którym pisał Jan Józef Szczepański, „Gazeta Krakowska” 21.10.2022.
[Google Scholar]

Zabierowski S., Klucze do Szczepańskiego, [w:] Twórczość literacka i filmowa Jana Józefa Szczepańskiego, red. S. Zabierowski, Katowice 1995.
[Google Scholar]

Zabierowski S., W kręgu Conrada, Katowice 2009.
[Google Scholar]